Πολλοί άνθρωποι βιώνουν συχνά εποχιακές αλλαγές στη διάθεση, στη συμπεριφορά, στην όρεξη και στον ύπνο όλο το χρόνο χωρίς να παρουσιάζονται σοβαρά προβλήματα στην καθημερινή λειτουργικότητα τους. Αυτές οι αλλαγές άλλοτε επηρεάζουν θετικά την συναισθηματική διάθεση του ατόμου κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, και άλλοτε την επηρεάζουν αρνητικά κυρίως κατά τους χειμερινούς μήνες.

 

Συχνά παρατηρείται, με την αλλαγή του καιρού και την μετάβαση από το καλοκαίρι στο φθινόπωρο-χειμώνα, πολλοί άνθρωποι να βιώνουν αρνητικά αυτή την αλλαγή με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται τόσο η προσαρμογή τους στην εποχιακή αλλαγή όσο και η διάθεσή τους. Είναι αλήθεια πως για τους περισσότερους ανθρώπους οι καλοκαιρινοί μήνες συνδέονται με την είσοδο στην χαλάρωση, ηρεμία, διακοπή από δύσκολη καθημερινότητα και ρουτίνα. Ξαφνικά η διάθεση αλλάζει και η σκέψη γίνεται πιο θετική. Ξεκινούν οι πρώτες καλοκαιρινές βόλτες καθώς και τα πρώτα σενάρια για κοντινές ή μακρινές εξορμήσεις. Η καθημερινότητα πλησιάζει σε μια ευχάριστη αλλαγή.

 

Τι γίνεται όμως όταν το καλοκαίρι τελειώνει και μαζί με αυτό ξεκινά και η εγκατάλειψη πολλών ευχάριστων πραγμάτων που οι περισσότεροι άνθρωποι συνηθίζουν να κάνουν; Κάποιοι δυσκολεύονται αρκετά να προσαρμοστούν και πάλι στην νέα πραγματικότητα και καθημερινότητα. Η σκέψη και το συναίσθημα αλλάζει και γίνεται περισσότερο αρνητικό. Οι μεταβολές της σκέψης και του συναισθήματος κατά την διάρκεια του χειμώνα καθώς και η ένταση και συχνότητα που τις χαρακτηρίζει μπορεί να θεωρηθούν τα πρώτα συμπτώματα εποχικής κατάθλιψης.

 

Τα συμπτώματα της εποχικής κατάθλιψης συνήθως εμφανίζονται κατά την διάρκεια των πιο κρύων μηνών του φθινοπώρου και του χειμώνα, όταν υπάρχει μικρότερη έκθεση στο φως του ήλιου κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τα συμπτώματα της κατάθλιψης μπορεί να είναι ήπια έως μέτρια, αλλά μπορεί να γίνουν και πιο σοβαρά.

 

 

Συχνότερα συμπτώματα

 

• Αίσθημα λύπης

• Κόπωση

• Εύκολη παραίτηση

• Αρνητικός τρόπος σκέψης

• Ανησυχία ή άγχος

• Έλλειψη δραστηριοτήτων

• Αδυναμία λήψης αποφάσεων, πρωτοβουλιών

• Έλλειψη συγκέντρωσης

• Αυξημένη υπνηλία

• Κακή ποιότητα ύπνου

• Αύξηση βάρους

• Επιθυμία για φαγητά υψηλά σε υδατάνθρακες

• Μειωμένη σεξουαλική επιθυμία

 

Δεν είναι απαραίτητο να εμφανίζονται όλα τα συμπτώματα μαζί. Μπορεί να παρατηρηθούν κάποια από αυτά. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου, η κατάθλιψη είναι πιο πιθανό να χαρακτηρίζεται από αϋπνία, μειωμένη όρεξη, απώλεια βάρους και διέγερση ή άγχος.

 

 

Η ψυχοφυσιολογία της Εποχικής Κατάθλιψης

 

Μία από τις πρώτες υποθέσεις για την εποχική κατάθλιψη ήταν ότι η μικρή περίοδος έκθεσης σε φως του ήλιου το χειμώνα οδηγεί ορισμένα άτομα στην ανάπτυξη καταθλιπτικής συμπτωματολογίας. Η εποχική κατάθλιψη έχει συνδεθεί με μία βιοχημική ανισορροπία στον εγκέφαλο, η οποία προκαλείται από τις λιγότερες ώρες της ημέρας και της έλλειψης φωτός του ήλιου. Επιπλέον, η μελατονίνη μια ορμόνη σχετιζόμενη με τον ύπνο σχετίζεται με την εποχική κατάθλιψη. Αυτή η ορμόνη, η οποία έχει συνδεθεί με την κατάθλιψη, παράγεται σε αυξημένα επίπεδα στο σκοτάδι. Όταν οι μέρες είναι μικρότερες και πιο σκοτεινές, τα επίπεδα της μελατονίνης αυξάνονται.

 

 

Πως αντιμετωπίζεται η Εποχική Κατάθλιψη

 

• Η αυξημένη έκθεση στο ηλιακό φως μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα της κατάθλιψης. Αυτό θα μπορούσε να είναι μια μεγάλη βόλτα έξω ή η έκθεση του ατόμου όταν βρίσκεται στο σπίτι ή στην ώρα εργασίας σε ένα παράθυρο.

• Προσπαθήστε να οργανώσετε συχνές αλλαγές στην καθημερινότητα σας.

• Όταν μπορείτε πραγματοποιήσετε μία μικρή εκδρομή ώστε να ξεφύγετε από τις απαιτήσεις της καθημερινότητας.

• Η έναρξη μίας νέας δραστηριότητας μπορεί να βοηθήσει σημαντικά.

• Η άσκηση του σώματος μπορεί να βοηθήσει εξίσου σημαντικά.

• Κάντε λίστα με τις βασικές προτεραιότητες και σύντομα θα νιώσετε ικανοποίηση με την οργάνωση της καθημερινότητας που επιτύχατε.

• Διατηρήστε οργανωμένο ωράριο ύπνου.

• Στο τέλος της ημέρας γράψτε μία λίστα με τα όσα καταφέρατε μέσα στην ημέρα, τις σκέψεις σας για αυτά, πώς αισθανθήκατε και καταγράψτε τους στόχους της επόμενης ημέρας.

• Προσπαθείτε να σκέφτεστε θετικά και να δημιουργείται φαντασιωσικά θετικά σενάρια.

• Ανατρέξτε σε όμορφες και χαρούμενες στιγμές που βιώσατε.

• Σκεφτείτε θετικά για τον εαυτό σας και τις ικανότητες σας.

• Μην ξεχνάτε να επιβραβεύεται συχνά τον εαυτό σας.

 

Για μερικούς ανθρώπους μπορεί η εποχική κατάθλιψη να συνδέεται με μια πιο σοβαρή συναισθηματική διαταραχή, όπως με μια πιο βαριά μορφή κατάθλιψης. Σε περίπτωση που τα συμπτώματα δεν υποχωρούν και εντείνονται δυσχεραίνοντας την καθημερινότητα, τότε χρειάζεται η βοήθεια ενός ειδικού ψυχολόγου προκειμένου να διαγνωστούν τα συμπτώματα και να προταθεί η κατάλληλη θεραπεία. Με την σωστή θεραπεία, η εποχική κατάθλιψη μπορεί να είναι μια κατάσταση διαχειρίσιμη.

 

Ας μην ξεχνάμε πως πολλές φορές, όταν αυτό κρίνεται αναγκαίο, η ψυχοθεραπεία αποτελεί το καλύτερο δώρο που μπορεί να κάνει κάποιος στον εαυτό του προς συναισθηματική ανακούφιση και αυτογνωσία.