Το καλοκαίρι έφτασε στο τέλος του και ο Σεπτέμβρης ξεκίνησε. Έτσι λοιπόν, αφήνουμε την ξεγνοιασιά του καλοκαιριού και επιστρέφουμε στην απαιτητική και καθημερινή ρουτίνα. Αυτή η αλλαγή και η νέα προσαρμογή στο καθημερινό πλέον πρόγραμμα είναι ένα νέο δεδομένο και πολλές φορές η προσαρμογή αυτή είναι δύσκολη όχι μόνο για τα μικρά παιδιά, αλλά ακόμα και για τους ενήλικες. Για τα παιδιά ο Σεπτέμβρης είναι ο πιο δύσκολος μήνας, τα μικρά παιδιά καλούνται για πρώτη φορά να αποχωριστούν το σπίτι και την γονεική φροντίδα με την ένταξή τους σε κάποιο παιδικό σταθμό ή νηπιαγωγείο, ενώ οι μικροί μαθητές ήρθε η ώρα που θα πάνε πρώτη φορά σχολείο αντιμετωπίζοντας τις μαθησιακές απαιτήσεις και τους σχολικούς κανόνες. Έχετε αναρωτηθεί πόσο δύσκολο είναι αυτό που καλούνται να κάνουν τα μικρά μας; Ποια είναι τα συναισθήματά του; ʼγχος, φόβος, περιέργεια, αμηχανία, ενθουσιασμός.
Παρόλα αυτά, μέσα από την κατάλληλη προετοιμασία και διαχείριση όλα αντιμετωπίζονται και η σχολική προσαρμογή φαντάζει πιο εύκολη ενώ οι δυσκολίες που μπορεί να εμφανιστούν βελτιώνονται και εξομαλύνονται.
Η προσαρμογή στον παιδικό σταθμό αφορά περισσότερο τον γονέα παρά το παιδί. Η ετοιμότητα των γονιών να αποχωριστούν το παιδί τους είναι εξίσου σημαντική για την προσαρμογή του παιδιού όσο και η ετοιμότητα του ίδιου του παιδιού. Αν ο γονιός δεν είναι έτοιμος ψυχολογικά να το αφήσει, το παιδί το αφουγκράζεται και αντιδρά, μήπως και τον πείσει να το πάρει πίσω μαζί του. Αν, από την άλλη, ο γονιός εμπιστεύεται το σχολικό περιβάλλον και είναι σίγουρος για την απόφασή του να παραδώσει για λίγες ώρες το παιδί του σε παιδαγωγούς που εμπιστεύεται, τότε όλα φαίνονται πιο εύκολα.
Η προσαρμογή των παιδιών στο πρώτο σχολικό περιβάλλον είναι πολύ σημαντική τόσο για εκείνα όσο και τους γονείς τους, διότι και οι δύο πλευρές βιώνουν μια περίοδο σημαντικών αλλαγών, γιατί και οι δύο πλευρές βιώνουν ουσιαστικά έναν αποχωρισμό, ο οποίος σηματοδοτεί την αυτονομία του παιδιού και τη μετάβαση του στη φάση της δημιουργίας ενός «κοινωνικού εαυτού», καθώς γίνεται πλέον μέλος μιας μεγαλύτερης ομάδας με άλλες απαιτήσεις και συνήθειες.
Τα στάδια της προσαρμογής
Τα παιδιά βιώνουν άγχος το πρώτο διάστημα για τη νέα συνθήκη που καλούνται να διαχειριστούν, και ανασφάλεια που απομακρύνονται από τους γονείς τους και το οικείο περιβάλλον τους, όπως είναι το σπίτι τους. Είναι το λεγόμενο άγχος του αποχωρισμού και θα πρέπει να μάθουν να το διαχειρίζονται.
Μετά τις δυο πρώτες εβδομάδες, συνήθως, τα συναισθήματά τους είναι συγκρουσιακά. Νιώθουν από την μία χαρά για το σχολείο, καθώς τους αρέσει που βρίσκονται ανάμεσα σε συνομηλίκους τους και παίζουν όλοι μαζί, αλλά και ταυτόχρονη λύπη που φεύγουν από το σπίτι.
Σταδιακά, τα αρνητικά συναισθήματά τους μειώνονται, ενώ το μέσο διάστημα που «κρατά» η προσαρμογή στον παιδικό σταθμό είναι γύρω στους τέσσερις μήνες (μέχρι τα Χριστούγεννα). Όσο ο καιρός περνάει η ανασφάλεια εξαφανίζεται τελείως. Νέα πρόσωπα-φροντιστές και ευχάριστα ερεθίσματα δείχνουν στα παιδιά το δρόμο προς την κοινωνικοποίηση και αυτά εγκαθιστούν την αυτοπεποίθηση και τη χαρά της ανεξαρτητοποίησης.
Πώς μπορεί να αντιδράσει το παιδί;
Το κάθε παιδί έχει το δικό του τρόπο αντίδρασης στην αλλαγή, είτε το εκφράζει είτε το συγκρατεί. Η έκφραση όλου αυτού που βιώνει γίνεται με ποικίλους τρόπους, είτε με το κλάμα, είτε με μειωμένη διάθεση, είτε με άρνηση να φάει, να κοιμηθεί ή να συνεργαστεί γενικότερα, είτε με θυμό προς τους γονείς, είτε με παλινδρόμηση σε πιο πρώιμα αναπτυξιακά στάδια. Οι γονείς δεν θα πρέπει να τρομάξουν με τις παραπάνω συμπεριφορές τους. Είναι ο τρόπος να εκφράσει αυτό που του συμβαίνει και έχει δικαίωμα σε αυτό. Επιπλέον, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι ειναι πολύ πιο υγιές να εξωτερικεύει ένα παιδί την δυσκολία στην προσαρμογή του (θεωρείται ένα φυσιολογικό στάδιο, μέχρι το αναμενόμενο στάδιο προσαρμογής). Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι δεν υπάρχει παιδί που να μην έχει τελικά προσαρμοστεί, εάν οι γονείς είναι αποφασισμένοι και έχουν υπομονή. Και φυσικά, είναι απαραίτητο να βρίσκεστε πάντοτε σε επικοινωνία με τους παιδαγωγούς που έχουν αναλάβει να το φροντίσουν και να το διδάξουν.
Ο ρόλος των γονέων
Είναι σημαντικό οι γονείς να θυμούνται ότι:
• Το παιδί χρειάζεται ενθάρρυνση για να προχωρήσει, άρα και οι ίδιοι χρειάζεται να επιδεικνύουν αποφασιστικότητα στην απόφαση τους να το στείλουν στον παιδικό σταθμό ή στο προνήπιο.
• Εάν το παιδί ξεκινήσει να πηγαίνει στο σχολείο, δεν υποχωρούμε και δεν το σταματάμε ακόμα και αν (θεωρούμε ότι) δεν προσαρμόζεται εύκολα. Κάθε παιδί θέλει τον χρόνο του.
• Όταν αφήνουμε το παιδί στο σχολείο δεν πρέπει να παρατείνεται ο αποχαιρετισμός μας, που πρέπει να είναι τρυφερός μεν, αποφασιστικός δε. Τα παιδιά ελπίζουν ότι με τα κλάματα και τις φωνές θα κερδίσουν την απομάκρυνσή τους από το σχολείο, φεύγοντας ξανά με τους γονείς, τους οποίους εκείνη τη στιγμή χειρίζονται. Είναι σίγουρο ότι θα σας είναι δύσκολο συναισθηματικά να αποχωριστείτε το παιδί σας, ιδιαίτερα αν σας φαίνεται δυστυχισμένο. Είναι, επίσης, σίγουρο ότι θα είστε συγκινησιακά φορτισμένοι, καθώς θα το βλέπετε να «ανοίγει τα φτερά του» και να αυτονομείται. Αλλά προτεραιότητα έχει το να μάθετε να διαχειρίζεστε ό,τι αισθάνεστε μπροστά του, διότι αν του δείχνετε ότι κατά βάθος δεν θέλετε να το αφήσετε, το μπερδεύετε και το αγχώνετε περισσότερο.
• Είναι απαραίτητη η σταθερότητα των συνθηκών γύρω από το παιδί κατά τη διάρκεια της περιόδου της προσαρμογής. Αν είναι δυνατόν, μην προβείτε σε άλλες αλλαγές όπως μετακομίσεις κ.ά. Η προσαρμογή στον παιδικό σταθμό είναι μια μεγάλη αλλαγή από μόνη της.
Μερικές επιπλέον συμβουλές:
Έγκαιρη προετοιμασία
Είναι πολύ σημαντικό να ξεκινήσετε έγκαιρα την προετοιμασία. Τους προηγούμενους μήνες, μιλήστε για τον παιδικό σταθμό, επισκεφθείτε τον, περάστε από έξω και προετοιμάστε την ιδέα στο μυαλό του παιδιού. Χτίστε το αίσθημα ασφάλειας του παιδιού λίγο-λίγο, αφήνοντάς το αρχικά πιο λίγο, και αυξήστε προοδευτικά το χρόνο που μένει στο σταθμό, ώστε μετά από μία εβδομάδα να μπορεί να μείνει όλη μέρα. Με τον τρόπο αυτό, θα προσαρμόζεται στην ιδέα ότι θα μένει εκτός σπιτιού για ένα μικρό χρονικό διάστημα καθημερινά, έχοντας ταυτόχρονα την ασφάλεια ότι η μαμά του θα έρθει σύντομα να το πάρει. Τα περισσότερα παιδιά δεν χρειάζονται πάνω από 6-7 μέρες για να νιώσουν το απαραίτητο αίσθημα ασφάλειας και ανεξαρτησίας ώστε να παραμείνουν στο σχολείο για περισσότερες ώρες.
Πείτε ένα απλό «γεια»
Μερικές φορές είναι πιο δύσκολο για ένα γονιό να μη δακρύσει όταν αποχαιρετά το παιδί του στην πόρτα του σχολείο παρά για το ίδιο, όμως είναι εξαιρετικά σημαντικό να κρατήσετε την ψυχραιμία σας. Πάρτε το αγκαλιά, δώστε του ένα φιλί και πείτε του: «θα έρθω να σε πάρω στις 14:00». Προσοχή μη μεταφέρετε τη νευρικότητα και το άγχος σας στο παιδί.
Φύγετε χωρίς να κοιτάξετε πίσω
Αφού πείτε «αντίο», μη γυρίσετε για κανένα λόγο στη σχολική αίθουσα για μία ακόμα αγκαλιά ή για να βεβαιωθείτε ότι το παιδί είναι μια χαρά. Ακόμα κι αν έκλαιγε γοερά πριν από λίγα λεπτά, το πιθανότερο είναι να σταμάτησε αμέσως μόλις γυρίσατε την πλάτη σας για να φύγετε, και η επιστροφή σας θα του προσφέρει απλώς άλλον ένα γύρο από αγωνία και στρες, γιατί θα πρέπει να προσαρμοστεί στην απουσία σας για δεύτερη φορά μέσα σε λίγα λεπτά. Αν δεν μπορείτε να αντισταθείτε στον πειρασμό, περιμένετε λίγη ώρα και μετά τηλεφωνήστε στο σχολείο για να σας πουν πώς τα πάει το παιδί. Να θυμάστε ότι η δική μας αδυναμία, το άγχος και οι ενοχές μεταβιβάζονται στις ψυχικές κεραίες του παιδιού και έτσι μαθαίνει να μας χειρίζεται.
Μην το σκάσετε στα κρυφά
Μην προσπαθήσετε να αποφύγετε την αναστάτωση του αποχωρισμού με το να το σκάσετε στα κρυφά όταν το παιδί δεν σας βλέπει. Όταν διαπιστώσει ότι έχετε φύγει -κι αυτό θα συμβεί σίγουρα, αργά ή γρήγορα-, θα νιώσει την ίδια θλίψη που θα ένιωθε αν σας είχε δει να απομακρύνεστε και, επιπλέον, θα αισθανθεί προδομένο από την προσπάθειά σας να του αποκρύψετε την αλήθεια. Ένας σύντομος, τρυφερός και σταθερός αποχαιρετισμός θα του δώσει τη δύναμη να αντιμετωπίσει το γεγονός ότι εσείς θα φύγετε από κοντά του, αλλά και την ευκαιρία να αναπτύξει τη δεξιότητα να επεξεργάζεται τα συναισθήματά του.
Δείξτε εμπιστοσύνη στο προσωπικό
Είναι λογικό να πιστεύετε ότι κανείς δεν μπορεί να φροντίσει το παιδί σας καλύτερα από εσάς, όμως το προσωπικό των παιδικών σταθμών είναι εκπαιδευμένο για να κάνει αυτή τη δουλειά και τις περισσότερες φορές έχει μεγάλη εμπειρία. Δείχνοντάς τους εμπιστοσύνη, δίνετε το καλό παράδειγμα στο παιδί που βλέπει ότι η μαμά του νιώθει ασφάλεια όταν το αφήνει στο σταθμό, και συνεπώς μπορεί και αυτό να νιώσει το ίδιο. Είναι σημαντικό να σας δει να μιλάτε, να χαμογελάτε και να συμβουλεύεστε τους παιδαγωγούς, ώστε να καταλάβει ότι τους εμπιστεύεστε.
Μείνετε σταθεροί στην απόφασή σας
Σε κανέναν δεν αρέσει να βλέπει το παιδί του να κλαίει και να παρακαλά για να μην πάει στον παιδικό, όμως από τη στιγμή που το αποφασίσατε είναι σημαντικό να παραμείνετε σταθεροί στην απόφασή σας. Αν κάθεται τρεις μέρες στο σπίτι για κάθε μία που πηγαίνει στο σταθμό, οι πιθανότητες να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα είναι ελάχιστες. Στην επιστροφή στο σπίτι προετοιμαστείτε για ένα πιο κουρασμένο νήπιο. Η συμπεριφορά τους μπορεί να είναι η χειρότερη, καθώς χρησιμοποιούν τη μαμά για να βγάλουν την ένταση της μέρας. Τα στεγνά κρεβάτια μπορεί να γίνουν βρεγμένα, αλλά αυτό διαρκεί μόνο λίγες μέρες. Σε γενικές γραμμές, ο παιδικός σταθμός φέρνει μια ωριμότητα και μια καλύτερη κατανόηση των εννοιών «μοιράζομαι», «συναναστρέφομαι» και «ζω ειρηνικά με τους γύρω μου».
Η Προσαρμογή στην ʼ Δημοτικού
Η πρώτη δημοτικού θεωρείται ένας σημαντικός σταθμός στη ζωή ενός παιδιού. Μαθαίνει να διαβάζει και να γράφει, κάνει τις πρώτες του πράξεις, μελετά για πρώτη φορά στο σπίτι… Μέσα σε μόνο 3 μήνες μεγαλώνει και χάνει την παιδικότητά του. Γι’ αυτό το παιδί, όλη του η ζωή ήταν το παιχνίδι. Ακόμη και στο νηπιαγωγείο μάθαινε μέσα από το παιχνίδι. Τώρα όλα αλλάζουν η καθημερινότητά του, οι προτεραιότητες και οι απαιτήσεις προς το πρόσωπό του. Η τάξη του πλέον έχει θρανία και όχι παιχνίδια. Χάνεται η «παρεϊστικη» ατμόσφαιρα που είχε συνηθίσει στο νηπιαγωγείο. Πρέπει να μένει καθηλωμένο στο θρανίο του για 6 ώρες περίπου, παρακολουθώντας το δάσκαλο με μικρά ενδιάμεσα διαλείμματα ξεκούρασης.
Περιμένουμε από το παιδί να ελέγχει τις ανάγκες του για φαγητό, παιχνίδι, εκτόνωση κτλ και να μεγαλώσει. Μαζί με το παιδί που μεγάλωσε ξαφνικά, μεγάλωσε και ο χώρος του σχολείου. Έρχεται σε επαφή με μεγαλύτερα παιδιά, τα οποία ενδεχομένως θα το «πειράξουν» στα διαλείμματα. Ο δάσκαλος περιμένει από το παιδί να είναι συνεπής σε όλες του τις υποχρεώσεις. Οι υποχρεώσεις όμως δεν τελειώνουν στο σχολείο. Συνεχίζονται και στο σπίτι από τους γονείς, γιατί πρέπει να μελετήσει και να προετοιμαστεί κατάλληλα για την επόμενη μέρα του σχολείου.
Όπως έγινε αντιληπτό από τα παραπάνω, το παιδί βρίσκεται αντιμέτωπο με πολλές και μεγάλες αλλαγές. Αυτό που χρειάζεται κυρίως είναι χρόνος για να προσαρμοστεί και να αντιληφθεί τους κανόνες λειτουργίες του νέου του σχολείου. Η περίοδος προσαρμογής θεωρείται και εδώ το πρώτο τετράμηνο.
Το παιδί δεν χρειάζεται πίεση και άγχος. Αντιθέτως, χρειάζεται ένα ήρεμο περιβάλλον με σεβασμό και κατανόηση τόσο στο σχολείο όσο και στην οικογένεια. Είναι αναμενόμενο το άγχος της οικογένειας «θα τα καταφέρει;», «θα κάθεται να διαβάσει;», «θα κάνει καλά γράμματα;», «θα είναι καλός ο δάσκαλος;». Παρόλα αυτά όμως το άγχος μεταδίδεται και στο παιδί. Νιώθει ήδη από μόνο του ανασφάλεια και οι γονείς άθελά τους την ενισχύουν, αντί να ενισχύουν την αυτοπεποίθησή του.
Μαζί με την ενίσχυση το παιδί χρειάζεται και την επιβράβευση για να τονωθεί η αυτοπεποίθησή του και να πιστέψει πρώτα απ’ όλα και το ίδιο στον εαυτό του. Οι δυσκολίες που θα παρουσιαστούν στη σχολική ζωή του παιδιού δεν δηλώνουν ανικανότητα. Το παιδί θέλει να νιώσει αποδοχή και σεβασμό στη διαφορετικότητα. Δεν είναι ίδιο με το μεγαλύτερο παιδί της οικογένειας ή με κάποιο άλλο γνωστό, γι’ αυτό δεν χρειάζονται οι συγκρίσεις και οι ταμπέλες (π.χ. «είναι πιο αδύναμος/ τεμπέλης από τον αδερφό του», «δεν τα παίρνει τα γράμματα» κτλ). Ακόμη κι αν υπολείπεται σε ένα μάθημα σε σχέση με την υπόλοιπη τάξη, δεν χρειάζεται να νιώσει κανείς απογοήτευση. Δεν είναι απαραίτητα σημάδι κάποιου προβλήματος ή αποτυχίας. Χρειάζεται μόνο χρόνο να προσαρμοστεί και να ξεδιπλώσει τις ικανότητες και τις κλίσεις του.
Επίσης, αποφύγετε να εμφανίσετε το σχολείο για το παιδί, ως το ‘μεγάλο σχολείο’, καθώς με αυτόν τον τρόπο γιγαντώνουμε την εικόνα του σχολείου στα μάτια του μικρού παιδιού ενισχύοντας άγχος. Μπορεί από την μία να προκαλεί ενθουσιασμό ‘το μεγάλο σχολείο’, από την άλλη όμως αν το παιδί δυσκολευτεί αυτομάτως απογοητεύεται και ματαιώνεται που δεν μπορεί να ανταποκριθεί στο ‘μεγάλο σχολείο’ και έτσι μειώνεται η αυτοεκτίμησή του.
Ένα μεγάλο ερώτημα των γονιών αυτή την περίοδο είναι πώς θα καταφέρουν τα «πρωτάκια» να προσαρμοστούν στο νέο περιβάλλον του σχολείου. Θα βοηθούσε ιδιαίτερα το παιδί αν οι γονείς κάνουν μαζί του τη διαδρομή σπίτι-σχολείο πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς και να μπουν μέσα στο σχολείο για να γνωρίσει το χώρο και να νιώσει οικεία την επόμενη φορά που θα ξαναπάει. Επίσης, οι προετοιμασίες θα πρέπει να γίνονται με χαρά και ενθουσιασμό από κοινού με το παιδί, ώστε να αντιληφθεί ότι το αφορά άμεσα και είναι μια ευχάριστη διαδικασία. Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη διατήρηση της ευχάριστης ατμόσφαιρας από την πλευρά των γονιών την πρώτη μέρα που το παιδί θα πάει στο σχολείο, δηλαδή, να είναι συγκρατημένοι και να μην δείξουν την αγωνία τους στο παιδί, γιατί θα του προκαλέσουν άγχος αποχωρισμού και φόβο για το άγνωστο.
Επίσης, είναι πολύ βασικό, η πρώτη τάξη να εφοδιαστεί με πολύ θετικά συναισθήματα χωρίς πιέσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να αποβούν επιζήμιες για τα υπόλοιπα χρόνια του δημοτικού, γι’ αυτό θέλει πολύ μεγάλη προσοχή το χτίσιμο της πρώτης τάξης.
Το επόμενο βήμα είναι η μελέτη του παιδιού στο σπίτι. Τις περισσότερες φορές αυτή η φάση είναι η πιο δύσκολη για την οικογενειακή ζωή, γιατί δημιουργείται ένταση και εκνευρισμός. Στην πραγματικότητα, το παιδί, αλλά και οι γονείς, χρειάζονται ακριβώς το αντίθετο, ηρεμία και θετικό κλίμα για να μπορέσει η μάθηση να ολοκληρωθεί στο σπίτι. Κατ’ αρχήν, το παιδί χρειάζεται ένα σταθερό πρόγραμμα στην καθημερινότητά του: πρωινό ξύπνημα, σχολείο, ξεκούραση, μελέτη, παιχνίδι, βραδινός ύπνος. Όλα αυτά πρέπει να τηρούνται με συνέπεια για να συνηθίσει το παιδί να οργανώνεται μέσα στο χρόνο σύμφωνα με τις ανάγκες του. Ειδικά, η ξεκούραση μετά το σχολείο είναι απαραίτητη για 30’ λεπτά. Το δωμάτιο όπου θα μελετάει το παιδί πρέπει να είναι ήσυχο, φωτεινό, χωρίς τηλεόραση και περιττά πράγματα πάνω στο γραφείο του. Γενικά, οι γονείς θα πρέπει να φροντίσουν να μην αποσπάται η προσοχή του με επισκέψεις, τηλεφωνήματα και φασαρία.
Ο γονιός δεν θα πρέπει να έχει τον ρόλο δασκάλου ώστε να μην χάνεται η γονεική σχέση. Αν ο γονέας δεν έχει την υπομονή και ηρεμία να διαβάσει με το παιδί, τότε η σκυτάλη χρειάζεται να δοθεί σε δάσκαλο στο σπίτι που θα αναλάβει αποκλειστικά την προετοιμασία διαβάσματος με σωστό τρόπο απεμπλέκωντας τον γονέα.
Είναι σημαντικό, οι γονείς να παροτρύνουν το παιδί να μελετά μόνο του και να τους καλεί για βοήθεια μόνο όταν είναι πραγματική ανάγκη. Βέβαια, τις πρώτες μέρες του σχολείου φυσικά οι γονείς θα είναι στο πλευρό του παιδιού για να του δείξουν τον τρόπο μελέτης σύμφωνα με τις οδηγίες του εκπαιδευτικού. Τέλος, οι γονείς πρέπει να φροντίσουν να μένει ικανοποιητικός χρόνος για παιχνίδι καθημερινά. Δεν νοείται παιδί έξι ή επτά ετών να διαβάζει 3-4 ώρες. Είναι υπερβολικό για την ηλικία του, κουράζεται και δημιουργεί αρνητική εικόνα για το σχολείο που θα το ακολουθεί για το υπόλοιπο της σχολικής του ζωής.
Το σχολείο γενικά είναι ένας χώρος στον οποίο το παιδί θα περάσει μεγάλο μέρος της ζωής του. Γι’ αυτό το λόγο είναι βοηθητικό το παιδί να βλέπει το «σπίτι» και το «σχολείο» να συνεργάζονται. Όταν υπάρχει κάποιο αξιοσημείωτο ζήτημα (π.χ. μετακόμιση, ασθένεια, διαζύγιο) στην οικογένεια, το σχολείο πρέπει να ενημερώνεται γιατί οι εκπαιδευτικοί θα βλέπουν αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού όπου θα είναι έτοιμοι να τις διαχειριστούν.
Επίσης
Βοηθάμε το παιδί μας να οργανώσει το χρόνο του με διακριτικό κι όχι επιτακτικό τρόπο.
– Ακούμε με προσοχή τις εντυπώσεις του από το σχολείο χωρίς να σχολιάζουμε και κυρίως δεν μπαίνουμε στη διαδικασία να το διορθώνουμε διαρκώς.
– Δείχνουμε εμπιστοσύνη στο παιδί μας κι αντιμετωπίζουμε με ψυχραιμία (όχι φωνές κι άστοχους χαρακτηρισμούς) κι ηρεμία, τυχόν αρνητικά σχόλια, προερχόμενα από το χώρο του σχολείου, σε γνωστικό ή κοινωνικό επίπεδο.
– Σεβόμαστε πάντα το σχολείο και τους εκπαιδευτικούς και σε καμία περίπτωση δεν τους χρησιμοποιούμε ως απειλή τύπου «…θα το πω στη δασκάλα σου αν συνεχίσεις… και θα γίνεις ρεζίλι στην τάξη…».
– Αποφεύγουμε τις συγκρίσεις με αδέρφια, φίλους και κυρίως προσωπικές προβολές, «… κι εγώ στην Πρώτη έτσι ήμουν, άργησα να πάρω μπρος…» ή «…εγώ είχα προσαρμοστεί αμέσως… ο πατέρας σου όμως άργησε πολύ… σ’ αυτόν μοιάζεις τι να κάνεις… όλα απ’ αυτόν τα πήρες, ακόμα κι αυτό…».
Προσοχή, διότι τέτοιου τύπου δηλώσεις σε αυτή τη μεταβατική – απαιτητική – ευαίσθητη περίοδο είναι πολύ πιθανόν να προγραμματίσουν αρνητικά το παιδί διά βίου.
Η ένταξη του παιδιού στο σχολικό περιβάλλον θεωρείται ιδιαίτερα ωφέλιμη για την ανάπτυξη του παιδιού, όποτε η σωστή διαχείριση και προετοιμασία θα το βοηθήσουν να βιώσει ευχάριστα τα σχολικά χρόνια και να εξελιχθεί σωστά. Θυμηθείτε ότι η κατάλληλη ηλικία για να ξεκινήσει ένα παιδί σχολείο είναι αυτή των 2,5 ετών και προετοιμάστε το όσο καλύτερα μπορείτε σε αυτή του την ένταξη.