ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2019

Η έναρξη της χρήσης ουσιών γίνεται συνήθως στην εφηβεία με πρώτες ουσίες δοκιμής το αλκοόλ και τον καπνό. Η πρώιμη έναρξη των ουσιών αυτών σηματοδοτεί τη συνέχεια του πειραματισμού με τις παράνομες ουσίες, κυρίως την κάνναβη. Παράγοντες όπως το υποστηρικτικό οικογενειακό πλαίσιο, η ομαλή σχολική προσαρμογή, οι φιλικές σχέσεις και η ενασχόληση με αθλητικές δραστηριότητες, μπορούν να καθυστερήσουν ή ακόμα και να αποτρέψουν την έναρξη χρήσης ουσιών στην εφηβεία.

Η χρήση ουσιών στην εφηβεία επηρεάζει την ψυχο- κοινωνική ανάπτυξη των νέων και συνδέεται με τη μετέπειτα χρήση και εξάρτηση από ουσίες στην ενήλικη ζωή. Έτσι, η έγκαιρη διαπίστωση της έκτασης της χρήσης καθώς και των συνηθειών που χαρακτηρίζουν τους χρήστες δίνουν πολύτιμες πληροφορίες για την έγκαιρη εφαρμογή προληπτικών παρεμβάσεων.

Τα στοιχεία παρουσιάζονται για το σύνολο των μαθητών ανά φύλο, ανά ηλικία και όπου είναι δυνατόν διαχρονικά. Σημειώνεται ότι, παρόλο που η αναφορά στο κείμενο και τα γραφήματα γίνεται σε μαθητές ηλικίας 11, 13 και 15 ετών, τα στοιχεία αφορούν τις σχολικές τάξεις της ΣΤ’ Δημοτικού, Β’ Γυμνασίου και Α’ Λυκείου, στις οποίες αντίστοιχα φοιτούν στην πλειονότητά τους (>93%) οι μαθητές των τριών παραπάνω ηλικιακών ομάδων. Σχολιάζονται μόνο οι στατιστικά σημαντικές διαφορές (επίπεδο σημαντικότητας p< 0,01).

Κάπνισμα

• Δύο στους πέντε 15χρονους εφήβους (42,1%) έχουν καπνίσει τσιγάρο τουλάχιστον μία φορά και ένας στους 10 (10,2%) καπνίζει καθημερινά με την πλειονότητα αυτών να καπνίζουν τουλάχιστον 6 τσιγάρα.

• Διαχρονικά, από το 1998 στο 2010 παρατηρείται τάση μείωσης του ποσοστού των 15χρονων εφήβων που καπνίζουν καθημερινά (13,7% το 1998 και 10,2% το 2010).

Οινοπνευματώδη

• Ένας στους τρεις 15χρονους καταναλώνει κάποιο οινοπνευματώδες ποτό τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα.

• Καταναλώνουν οινοπνευματώδη περισσότερα αγόρια από ό,τι κορίτσια, ιδιαίτερα όσο αυξάνεται η συχνότητα και η ποσότητα που καταναλώνεται.

• Ένα στα 4 αγόρια και ένα στα 5 κορίτσια ηλικίας 15 ετών πίνουν σε κάθε συνηθισμένη τους έξοδο τουλάχιστον 3 ποτά.

• Δύο στους 5 εφήβους ηλικίας 15 ετών έχουν μεθύσει τουλάχιστον μία φορά.

• Ένας στους 5 εφήβους ηλικίας 11-15 ετών αναφέρει ότι πολλοί φίλοι του πίνουν οινοπνευματώδη ποτά.

• Συγκριτικά με το 2006, το 2010 έχει αυξηθεί σημαντικά το ποσοστό των 15χρονων μαθητών που καταναλώνουν οινοπνευματώδη σε εβδομαδιαία βάση.

Άλλες ουσίες

• Χρήση κάνναβης έχουν κάνει το 7,2% των 15χρονων μαθητών (10,6% των αγοριών και 3,7% των κοριτσιών), ενώ τα 2/3 αυτών έχουν επαναλάβει τη χρήση 3 ή και περισσότερες φορές. Διαχρονικά, καταγράφεται σημαντική αύξηση στη χρήση κάνναβης στους 15χρονους από 3,7% το 2006 στο 7,2% το 2010.

• Χρήση κάποιας άλλης παράνομης ουσίας εκτός κάνναβης και έκσταση έχουν κάνει τουλάχιστον μία φορά το 3,1% των 15χρονων εφήβων.

• Χρήση εισπνεόμενων ουσιών έχουν κάνει τουλάχιστον μία φορά το 8% των 15χρονων εφήβων.

Χρήση ηρεμιστικών/υπνωτικών φαρμάκων (χωρίς τη σύσταση γιατρού) έχουν κάνει το 3% των 15χρονων μαθητών.

Χρήση νόμιμων εξαρτησιογόνων ουσιών

Οι έφηβοι ρωτήθηκαν σχετικά με τη χρήση των ακόλουθων νόμιμων εξαρτησιογόνων ουσιών: καπνός, οινοπνευματώδη ποτά, εισπνεόμενες ουσίες, ηρεμιστικά και υπνωτικά φάρμακα.

Καπνός

Όσον αφορά τον καπνό, οι μαθητές ρωτήθηκαν σχετικά με τη δοκιμή, την ενδεχόμενη χρήση, τη συχνότητα και τη βαρύτητα χρήσης τη δεδομένη στιγμή.

Κάπνισμα έστω και μία φορά σε όλη τη ζωή

Ένας στους 5 μαθητές (20,2%) απάντησε πως έχει καπνίσει τσιγάρο τουλάχιστον μία φορά, χωρίς σημαντικές διαφορές μεταξύ αγοριών και κοριτσιών (21,5% και 19% αντίστοιχα) (Γράφημα 1).

Με την ηλικία αυξάνεται σημαντικά το ποσοστό των εφήβων που αναφέρουν ότι έχουν καπνίσει. Ειδικότερα, έχουν καπνίσει δύο στους πέντε μαθητές ηλικίας 15 ετών (42,1%) σε σύγκριση με τους 13χρονους (17,3%) και τους 11χρονους (3,3%) (Γράφημα 1).

Διαχρονικά, την περίοδο 1998-2010 δεν υπήρξαν σημαντικές μεταβολές στο ποσοστό των εφήβων που έχουν καπνίσει (από 22,3% το 1998 σε 20,2% το 2010) (Γράφημα 1).

Αποχή από το κάπνισμα

Περισσότεροι από τους μισούς εφήβους που έχουν καπνίσει (57,1%) δεν καπνίζουν καθόλου στην παρούσα περίοδο.

Συχνότητα καπνίσματος

Ένας στους 12 εφήβους ηλικίας 11-15 ετών (8,6%) αναφέρει ότι καπνίζει κατά την παρούσα περίοδο, με το ποσοστό αυτό να είναι σημαντικά υψηλότερο στην ηλικία των 15 ετών (20%), ενώ δεν παρατηρούνται σημαντικές διαφορές στα δύο φύλα (καπνίζουν το 9,3% των αγοριών και το 8% των κοριτσιών).

Οι μισοί από τους εφήβους που καπνίζουν αυτή την περίοδο (4,4%) καπνίζουν καθημερινά, σε υψηλότερο ποσοστό τα αγόρια (5,8%) από τα κορίτσια (3,1%). Όπως είναι αναμενόμενο, καπνίζουν καθημερινά σε μεγαλύτερο ποσοστό οι 15χρονοι (10,2%) από τους 13χρονους (3%) και τους 11χρονους (0,5%) εφήβους (Γράφημα 2).

Διαχρονικά, από το 1998 στο 2010 δεν έχει μεταβληθεί σημαντικά το ποσοστό του συνόλου των εφήβων που καπνίζουν καθημερινά (Γράφημα 2), ενώ παρατηρείται τάση μείωσης στους 15χρονους (13,7% το 1998, 9,9% το 2002, 12,1% το 2006 και 10,2% το 2010).

Βαρύτητα καπνίσματος

Το 5,2% των 15χρονων αναφέρουν ότι καπνίζουν από 1 έως 5 τσιγάρα ημερησίως, ενώ ένα ανάλογο ποσοστό (5%) αναφέρουν ότι καπνίζουν λιγότερο από 1 τσιγάρο την εβδομάδα. Τουλάχιστον μισό πακέτο την ημέρα καπνίζουν το 4,6% των 15χρονων εφήβων, κυρίως τα αγόρια (7% έναντι 2,2% των κοριτσιών).

Σχεδόν ένα στα τρία 15χρονα αγόρια (30,2%) που έχουν καπνίσει, καπνίζει καθημερινά σε σύγκριση με το σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό των κοριτσιών (18,4%).

Τουλάχιστον 6 τσιγάρα την ημέρα καπνίζει το 8,3% των 15χρονων (το 10,5% των αγοριών και το 6,2% των κοριτσιών).

Οινοπνευματώδη

Η κατανάλωση οινοπνευματωδών από τους εφήβους διερευνήθηκε ως προς τη συχνότητα, το είδος των ποτών (π.χ. μπίρα, κρασί, ούζο), την ποσότητα κατανάλωσης, καθώς και τη συχνότητα μέθης.

Συχνότητα κατανάλωσης

Οι μαθητές ρωτήθηκαν για την κατανάλωση μπίρας, κρασιού, οινοπνευματωδών με υψηλή περιεκτικότητα αλκοόλ (π.χ. ουίσκι, βότκα), συσκευασμένων αλκοολούχων αναψυκτικών (π.χ. Mule, Rigo), ούζου ή ρακής και, τέλος, κάποιου άλλου οινοπνευματώδους ποτού που πιθανά κατανάλωσαν.

Δύο στους 5 εφήβους (39,6%) απάντησαν ότι δεν πίνουν καθόλου οινοπνευματώδη ποτά, κυρίως τα κορίτσια (45,2% έναντι 33,6% των αγοριών) και οι 11χρονοι (66% έναντι 36,5% των 13χρονων και 13,5% των 15χρονων).

Συγκριτικά με τα κορίτσια, τα αγόρια όλων των ηλικιακών ομάδων καταναλώνουν σε σημαντικά υψηλότερο ποσοστό οινοπνευματώδη ποτά με συχνότητα τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα (Γράφημα 4).

Σχεδόν ένα στα τρία 15χρονα αγόρια (30,2%) που έχουν καπνίσει, καπνίζει καθημερινά σε σύγκριση με το σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό των Διαχρονικά, μετά το 2002 το ποσοστό των εφήβων που πίνουν κάποιο οινοπνευματώδες ποτό τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα σταθεροποιείται σε χαμηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με αυτά του 1998 (Γράφημα 3). Εξαίρεση αποτελούν οι 15χρονοι στους οποίους τη μείωση μεταξύ 1998 και 2006 ακολουθεί νέα αύξηση το 2010 (41% το 1998, 30,1% το 2002, 27,6% το 2006 και 35,3% το 2010).

Είδος ποτού

Όπως παρουσιάζεται στο Γράφημα 5, την παρούσα περίοδο οι έφηβοι καταναλώνουν τουλάχιστον κάθε μήνα σε παρόμοια ποσοστά μπίρα, συσκευασμένα αλκοολούχα αναψυκτικά και ποτά με υψηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ. Το χαμηλότερο ποσοστό προτίμησης έχει το κρασί. Ένας στους 6 εφήβους (15,8%) καταναλώνει κάποιο οινοπνευματώδες ποτό τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, περισσότερα αγόρια από κορίτσια (20% έναντι 11,9%) (Γράφημα 3). Επίσης, όπως φαίνεται στο Γράφημα 3, η συχνότητα κατανάλωσης αυξάνεται σημαντικά με την ηλικία: τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα πίνουν το 2,8% των 11χρονων, το 11,2% των 13χρονων και το 35,3% των 15χρονων.

Βαρύτητα κατανάλωσης

Τρεις στους 5 μαθητές που καταναλώνουν αλκοολούχα ποτά, α) πίνουν σε κάθε συνηθισμένη τους έξοδο μόνο ένα ποτό β) (31% του συνόλου των εφήβων που συμμετείχαν στην έρευνα). Συγκριτικά με τους νεότερους και τα κορίτσια, οι 15χρονοι και τα αγόρια πίνουν οινοπνευματώδη σε μεγαλύτερες ποσότητες. Συγκεκριμένα, τουλάχιστον 3 ποτά πίνει ένας στους 5 εφήβους ηλικίας 15 ετών (23%) σε σύγκριση με το 7,6% των 13χρονων και το 0,8% των 11χρονων. Επίσης, περισσότερα αγόρια από ό,τι κορίτσια καταναλώνουν σε μία συνηθισμένη τους έξοδο τουλάχιστον 2 αλκοολούχα ποτά (23,8% έναντι 18,7%).

Μέθη

Οι έφηβοι ρωτήθηκαν εάν ήπιαν ποτέ τόσο ώστε να μεθύσουν. Ένας στους 5 εφήβους (22,1%) αναφέρει ότι είχε τουλάχιστον ένα περιστατικό μέθης, σε σημαντικά υψηλότερο ποσοστό τα αγόρια από ό,τι τα κορίτσια (24,3% έναντι 19,9%). Δύο στους πέντε 15χρονους μαθητές (41,8%) αναφέρουν τουλάχιστον ένα περιστατικό μέθης (Γράφημα 6).

Ποσοστό 8,9% των εφήβων απαντούν ότι έχουν μεθύσει τουλάχιστον μία φορά τις τελευταίες 30 ημέρες, σε υψηλότερο ποσοστό τα αγόρια (10,7%) συγκριτικά με τα κορίτσια (7,3%) και οι 15χρονοι (15,5%) συγκριτικά με τους 13χρονους (8,4%) και τους 11χρονους (3,5%).

Διαχρονικά, από το 1998 στο 2010 φαίνεται να μειώνεται το ποσοστό των εφήβων που αναφέρουν τουλάχιστον ένα περιστατικό μέθης σε όλη τους τη ζωή (Γράφημα 6). Δύο στα 5 αγόρια (43%) και ένα στα 3 κορίτσια (33,1%) ηλικίας 15 ετών έχουν πιει κάποιο οινοπνευματώδες ποτό τουλάχιστον 3 φορές τον τελευταίο μήνα.

Ένα στα 4 αγόρια (26,3%) και ένα στα 5 κορίτσια (19,6%) ηλικίας 15 ετών πίνουν τουλάχιστον 3 ποτά σε μία συνηθισμένη τους έξοδο. Το 5,7% και το 2,3% των 15χρονων αγοριών και κοριτσιών αντίστοιχα ανέφεραν τουλάχιστον 3 περιστατικά μέθης τις τελευταίες 30 μέρες.

Εισπνεόμενες ουσίες και φάρμακα

Η δοκιμή και χρήση εισπνεόμενων ουσιών (π.χ. κόλλα, βενζίνη) καθώς και ψυχοδραστικών φαρμάκων διερευνήθηκε μόνο για την ομάδα των 15χρονων μαθητών. Συγκεκριμένα, οι έφηβοι ρωτήθηκαν εάν έχουν χρησιμοποιήσει κάποια εισπνεόμενη ουσία και ηρεμιστικά ή υπνωτικά χάπια χωρίς τη σύσταση γιατρού προκειμένου να αλλάξουν τη διάθεσή τους.

Τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους έχουν δοκιμάσει ή επανέλαβαν τη χρήση εισπνεόμενων ουσιών το 8% των 15χρονων (Γράφημα 7), τα αγόρια σε υψηλότερο ποσοστό από τα κορίτσια (9% και 6,9%, αντίστοιχα).

Η δοκιμή και χρήση ηρεμιστικών/υπνωτικών φαρμάκων (χωρίς τη σύσταση γιατρού) τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους αναφέρεται από το 3% των 15χρονων εφήβων (Γράφημα 7), ενώ δεν παρατηρείται διαφορά ανάμεσα στα φύλα.

Διαχρονικά, δεν έχει μεταβληθεί σημαντικά ο αριθμός των 15χρονων μαθητών που αναφέρουν δοκιμή και χρήση εισπνεόμενων ουσιών και ηρεμιστικών/υπνωτικών φαρμάκων (χωρίς τη σύσταση γιατρού) (Γράφημα 7).

Χρήση παράνομων εξαρτησιογόνων ουσιών (ναρκωτικά)

Η διερεύνηση της δοκιμής και χρήσης παράνομων εξαρτησιογόνων ουσιών αφορά μόνο την ηλικιακή ομάδα των 15χρονων εφήβων, οι οποίοι ρωτήθηκαν για τη χρήση των ακόλουθων ουσιών: κάνναβη, έκσταση και «οποιαδήποτε άλλη» παράνομη ουσία.

i Ένα αλκοολούχο ποτό θεωρείται: ένα ποτήρι κρασί, ένα μπουκάλι ή κουτάκι μπίρα ή ένα ποτό (π.χ. ουίσκι, βότκα) σε σφηνάκι ή σε συνδυασμό με άλλα αλκοολούχα ποτά ή αναψυκτικά.

ii Οι μαθητές απάντησαν «λιγότερο από 1 ποτό» ή «1 ποτό».

Ηλικία δοκιμής νόμιμων και παράνομων ουσιών

Η μέση ηλικία που οι έφηβοι δοκίμασαν για πρώτη φορά καθεμία από τις νόμιμες και παράνομες ουσίες διερευνήθηκε μόνο για την ηλικιακή ομάδα των 15χρονων.

Η πρώτη ουσία που αναφέρουν ότι δοκίμασαν οι 15χρονοι έφηβοι είναι το αλκοόλ στην ηλικία περίπου των 13 ετών, ενώ πριν γίνουν 14 ετών δοκίμασαν το πρώτο τους τσιγάρο (μέση ηλικία 13,7 έτη). Στη συνέχεια, στην ηλικία των 14,4 ετών αναφέρουν κατά μέσο όρο το πρώτο περιστατικό μέθης. Η δοκιμή παράνομων ουσιών ξεκινά συνήθως με την κάνναβη πριν γίνουν 15 ετών (μέση ηλικία 14,5 έτη). Τέλος, στην ηλικία των 15 συνήθως οι έφηβοι δοκιμάζουν άλλες παράνομες ουσίες. Δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές στην ηλικία δοκιμής για καμία από τις παραπάνω ουσίες μεταξύ των δύο φύλων.

Διαχρονικά, την περίοδο 2002-2010 δεν παρατηρούνται μεταβολές ως προς τη μέση ηλικία δοκιμής και έναρξης χρήσης των νόμιμων και παράνομων ουσιών.

Ουσίες και φιλικός περίγυρος

Οι έφηβοι ρωτήθηκαν σχετικά με τη χρήση νόμιμων και παράνομων ουσιών από τους φίλους τους. Συγκεκριμένα, τους ζητήθηκε να πουν πόσοι από τους φίλους τους καπνίζουν, πίνουν οινοπνευματώδη ποτά, μεθούν τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα ή κάνουν χρήση κάνναβης.

Ένας στους 5 εφήβους ηλικίας 11-15 ετών (20,2%) θεωρεί ότι οι περισσότεροι φίλοι του πίνουν οινοπνευματώδη ποτά και το 2,9% ότι μεθούν τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Σε ποσοστό 9,1% αναφέρουν ότι η πλειονότητα των φίλων τους καπνίζουν. Τέλος, το 20% των 15χρονων μαθητών απαντούν ότι έστω και ένας φίλος τους κάνει χρήση κάνναβης. Δεν παρατηρούνται διαφορές στα ποσοστά μεταξύ αγοριών και κοριτσιών.

Όπως είναι αναμενόμενο, με την ηλικία αυξάνεται το ποσοστό των μαθητών που απαντούν ότι οι φίλοι τους κάνουν χρήση νόμιμων εξαρτησιογόνων ουσιών. Για παράδειγμα, οι 15χρονοι αναφέρουν ότι οι περισσότεροι φίλοι τους καταναλώνουν οινοπνευματώδη ποτά σε υπερτριπλάσιο ποσοστό (48,9%) από τους 13χρονους (13%).

α) Η ερώτηση σχετικά με την κάνναβη έγινε μόνο στους 15χρονους μαθητές.

β) Οι μαθητές απάντησαν «οι περισσότεροι» ή «όλοι».

Το 7,2% των 15χρονων εφήβων ανέφεραν ότι έχουν κάνει χρήση κάνναβης τουλάχιστον μία φορά (Γράφημα 7). Τριπλάσιο σχεδόν ποσοστό αγοριών (10,6%) από ό,τι κοριτσιών (3,7%) αναφέρουν χρήση κάνναβης. Δοκιμή κάνναβης 1-2 φορές αναφέρθηκε από ποσοστό 3% (4,3% των αγοριών και 1,6% των κοριτσιών), ενώ το 4,2% (6,1% των αγοριών και 2,1% των κοριτσιών) έχουν κάνει χρήση αυτής της ουσίας τουλάχιστον 3 φορές.

Κάνναβη

Χρήση κάνναβης τουλάχιστον μία φορά τον τελευταίο χρόνο έχουν κάνει το 6,3% των 15χρονων μαθητών, και τον τελευταίο μήνα το 4,1%, με τα αντίστοιχα ποσοστά να είναι υψηλότερα για τα αγόρια (9,6% και 6%, έναντι 2,9% και 2,1% για τα αγόρια και τα κορίτσια, αντίστοιχα).

Διαχρονικά, μετά τη μείωση που παρατηρήθηκε από το 2002 στο 2006, μεταξύ 2006 και 2010 αυξήθηκε σημαντικά το ποσοστό των 15χρονων που αναφέρουν χρήση κάνναβης (Γράφημα 7), κυρίως στα αγόρια (από 8% το 2002 σε 10,6% το 2010 στα αγόρια ενώ στα κορίτσια από 2,7% το 2002 σε 3,7% το 2010).

Το 3,6% των 15χρονων μαθητών αναφέρουν ότι έχουν κάνει χρήση κάνναβης τουλάχιστον 3 φορές τον τελευταίο χρόνο (2010), και το 2,2% τουλάχιστον 3 φορές τον τελευταίο μήνα.

Έκσταση και άλλες ουσίες

Οι 15χρονοι έφηβοι απάντησαν σε ποσοστό 1,2% (1,7% των αγοριών και 0,7% των κοριτσιών) ότι έχουν δοκιμάσει ή έχουν κάνει χρήση έκσταση τουλάχιστον μία φορά και το 3,1% ότι έχουν δοκιμάσει ή έχουν κάνει χρήση κάποιας άλλης παράνομης ουσίας εκτός κάνναβης και έκσταση (Γράφημα 7).

Το καθημερινό κάπνισμα στην εφηβεία συνδέεται με εξάρτηση από τη νικοτίνη και με το συστηματικό κάπνισμα στην ενήλικη ζωή. Επίσης, το συχνό κάπνισμα στους εφήβους σχετίζεται άμεσα με το κάπνισμα μέσα στην οικογένεια. Οι στενές σχέσεις με τους γονείς λειτουργούν ανασταλτικά στην έναρξη του καπνίσματος. Οι έφηβοι, όμως, που καπνίζουν συστηματικά έχουν σε διπλάσιο ποσοστό και τους δύο γονείς τους συστηματικούς καπνιστές σε σύγκριση με τους υπόλοιπους εφήβους.

Όπως αναφέρεται στο τεύχος «Φιλικές σχέσεις και επικοινωνία στους εφήβους», οι έφηβοι δημιουργούν στενότερες φιλικές σχέσεις όσο μεγαλώνουν. Αυτοί που εμπιστεύονται περισσότερο τους φίλους τους από τους γονείς τους έχουν σχεδόν διπλάσια πιθανότητα να γίνουν περιστασιακοί ή συστηματικοί καπνιστές. Σύμφωνα με τα ευρήματα της παρούσας έρευνας, από το 1998 έως σήμερα, φαίνεται να μην έχει μεταβληθεί σημαντικά το ποσοστό των εφήβων στη χώρα μας που καπνίζουν καθημερινά. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει την ανάγκη για περισσότερες και συστηματικότερες παρεμβάσεις πρόληψης στους εφήβους και τους γονείς τους ώστε μακροπρόθεσμα να μειωθεί το κάπνισμα στους εφήβους.

Η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών από εφήβους αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα διαχρονικά ευρήματα της παρούσας έρευνας, παρατηρείται αύξηση του αριθμού των 15χρονων εφήβων που πίνουν κάποιο οινοπνευματώδες ποτό σε εβδομαδιαία βάση. Παρόλο που στην παρούσα έρευνα ένας σημαντικός αριθμός 15χρονων εφήβων πίνουν σε κάθε συνηθισμένη τους έξοδο τουλάχιστον 3 ποτά, το γενικό ποσοστό των εφήβων που αναφέρει τουλάχιστον ένα περιστατικό μέθης έχει μειωθεί τη χρονική περίοδο 2002-2010.

Διεθνείς έρευνες έχουν αναδείξει το πρόβλημα της κατάχρησης και ειδικά της περιστασιακά υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ (binge drinking) στους έφηβους ηλικίας 15-18 ετών, κυρίως στα αγόρια, το οποίο συνδέεται τόσο με την εξάρτηση από το αλκοόλ στην ενήλικη ζωή όσο και με άλλες συμπεριφορές κινδύνου στην εφηβεία, ιδιαίτερα μεταξύ των μελών της ίδιας παρέας (π.χ. παραβατικότητα, επιθετική συμπεριφορά, απόπειρα αυτοκτονίας).

Επίσης, η ηλικία έναρξης διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη μετέπειτα εξέλιξη αυτών των συμπεριφορών. Στην παρούσα έρευνα η μέση ηλικία έναρξης κατανάλωσης αλκοόλ είναι τα 13 έτη. Ως εκ τούτου, οι παρεμβάσεις πρόληψης θα πρέπει να στοχεύουν στην καθυστέρηση της έναρξης κατανάλωσης αλκοόλ. Επιπλέον, κρίνεται αναγκαίος ο σχεδιασμός παρεμβάσεων για τον περιορισμό της συχνότητας και της βαρύτητας κατανάλωσης αλκοόλ στους 15χρονους εφήβους, κυρίως στα αγόρια, μέσω της προώθησης πιο υγιεινών και δημιουργικών τρόπων διασκέδασης και ψυχαγωγίας.

Η κάνναβη είναι η πρώτη παράνομη ουσία με την οποία αρχίζουν να πειραματίζονται οι έφηβοι. Σύμφωνα με μία από τις επικρατέστερες θεωρίες (θεωρία της πύλης εισόδου, «gateway theory»), η πρώιμη έναρξη της κατανάλωσης αλκοόλ και καπνού στην εφηβεία συχνά οδηγεί στη χρήση κάνναβης και σηματοδοτεί την πρώιμη έναρξη χρήσης άλλων παράνομων ουσιών. Στην παρούσα έρευνα, ο αριθμός των 15χρονων μαθητών που κάνουν χρήση κάνναβης έχει σταδιακά αυξηθεί τα τελευταία χρόνια και αυτό εγείρει ανησυχίες, αν μάλιστα λάβει κανείς υπόψη ότι η χώρα μας ήταν έως πρόσφατα (έρευνα ESPAD 2007) μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών με τα χαμηλότερα ποσοστά στη χρήση κάνναβης στους εφήβους.

Εν κατακλείδι, δεδομένου ότι η πρώιμη έναρξη χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών στην εφηβεία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη μετέπειτα χρήση, κατάχρηση και εξάρτηση, ακόμα και στη διάρκεια της ενήλικης ζωής, η πρόληψη στην εφηβεία, αλλά και νωρίτερα, θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα παρεμβάσεων κυρίως για το αλκοόλ, το κάπνισμα και την κάνναβη. Όπως έχει επισημανθεί διεθνώς, μεγάλη αποτελεσματικότητα έχουν οι παρεμβάσεις που υλοποιούνται στο σχολείο με βιωματικό και διαδραστικό τρόπο, οι παρεμβάσεις που περιλαμβάνουν έγκυρη πληροφόρηση για την αλλαγή των θετικών στερεοτύπων σχετικά με την κατανάλωση του αλκοόλ και των άλλων ουσιών, καθώς και οι παρεμβάσεις που εστιάζουν στην ενίσχυση των κοινωνικών δεξιοτήτων των εφήβων.

Ηλεκτρονική πρόσβαση των ευρημάτων της έρευνας στην ιστοσελίδα (πηγή): www.epipsi.gr

Στόχος του Κέντρου μας

αποτελεί η άμεση και αξιόπιστη θεραπευτική παρέμβαση με στόχο την βελτίωση της δυσκολίας. Στηριζόμαστε στο ΤΡΙΠΤΥΧΟ, Θεραπευτικό Πρόγραμμα, Οικογενειακό Περιβάλλον και Σχολικό Πλαίσιο

Psychostirixi.gr

Επικοινωνήστε μαζί μας Καλέστε: 2114119254

Συνεργαζόμαστε με όλα τα ασφαλιστικά ταμεία

Επικοινωνία