Ο ρόλος του πατέρα στην κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού

Γενικά θα μπορούσαμε να πούμε πως ο όρος κοινωνικοποίηση αναφέρεται στη μάθηση του παιδιού να συμμετέχει σε κοινωνικούς ρόλους. Ως εκ τούτου, τα κύρια αντικείμενα που πρέπει να εσωτερικεύονται από το παιδί είναι οι κοινωνικοί ρόλοι του. Προκειμένου να εκτελέσει οποιαδήποτε κοινωνικό ρόλο επαρκώς, κάποιος πρέπει να του μάθει τις αλλαγές στη συμπεριφορά του που θα έχουν οι κοινωνικοί ρόλοι.Το παιδί από βρέφος ακόμη, πρέπει να εσωτερικεύει τους ρόλους που αναμένεται να εκτελέσει το ίδιο, αλλά και τους ρόλους των άλλων προσώπων με τα οποία αλληλεπιδρά. Στην πραγματικότητα, η εσωτερικοποίηση των ρόλων είναι σχεδόν το ίδιο πράγμα με την ανάπτυξη της προσωπικότητας (Φίλη, 2011).

 

Σύμφωνα με τον Parsons (βρέθηκε στο Michael, 2004), ο πατέρας παίζει σημαντικό ρόλο στην κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού. Ο πατέρας δεν φέρνει μόνο την κοινωνία στην οικογένεια, αλλά φέρνει και την οικογένεια στην κοινωνία. Αυτός υποτίθεται ότι θα φέρει πειθαρχία σε μια οικογένεια, έτσι ώστε το παιδί να αποδεχθεί την ευθύνη και τελικά όταν χωριστεί από τη μητέρα του, να γίνει ένα μέρος της κοινωνίας και στη μετέπειτα ζωή του όταν γίνει γονέας να μεταδώσει στο παιδί του τους κοινωνικούς κανόνες. Ο πατέρας θεωρείται ότι είναι αυτός που πρέπει να ασχολείται με την ενσωμάτωση του παιδιού στην κοινωνία. Η αγάπη της μητέρας θεωρείται από το παιδί δεδομένη, επειδή είναι πάντα δίπλα του σε ότι και αν χρειαστεί από την πρώτη ημέρα της γέννησης του. Από την άλλη πλευρά, το παιδί δεν εκδηλώνει εξαρχής αγάπη για τον πατέρα και πιστεύει ότι ο πατέρας του δεν το αγαπάει. Αυτό συμβαίνει επειδή ο πατέρας δεν είναι παρών από την πρώτη μέρα που γεννιέται το παιδί στη ζωή του, αλλά είναι πιο απόμακρος και κρατάει μια στάση ουδέτερη. Για αυτό ένας πατέρας πρέπει να κερδίσει την αγάπη του παιδιού του. Συνεπώς, αν ο πατέρας αγαπά το παιδί και το παιδί τον πατέρα, τότε η κοινωνική του ανάπτυξη θα είναι φυσιολογική (Millar, 2006).

 

Η συμμετοχή των πατέρων στη ζωή του παιδιού επηρεάζει, επίσης, την ψυχολογική και κοινωνική τους ανάπτυξη. Το παιδί είναι πιο σίγουρο κοινωνικά και συναισθηματικά ασφαλείς. Αντίθετα, τα παιδιά με απόντα πατέρα τείνουν να είναι πιο ανασφαλείς και να έχουν λιγότερο αυτό-έλεγχο. Όταν οι πατέρες συμμετέχουν σε μεγάλο βαθμό μέσα στην οικογένεια, τα μωρά τους αλληλεπιδρούν εξίσου και με τους δύο γονείς και έτσι η συμπεριφορά τους γίνεται πιο εύκολη με τους ξένους. Για παράδειγμα, μια μελέτη έδειξε ότι τα μωρά από 12 έως 14 μηνών, τα οποία είχαν πατέρες που διαδραμάτισαν ενεργό, ανεξάρτητο και σταθερό ρόλο στη φροντίδα των παιδιών, ήταν πιο κοινωνικά από τα μωρά με τους πιο απομακρυσμένους πατέρες (Metcalf, 2013).

 

Υπάρχει, επίσης, μια άλλη έρευνα που δείχνει ότι τα νήπια και τα μικρά παιδιά που περνούν περισσότερο χρόνο παίζοντας με τους πατεράδες τους, είναι πιο πιθανό να είναι κοινωνικά, όταν αρχίζουν το νηπιαγωγείο ή το σχολείο. Έτσι, τα βρέφη που είχαν περισσότερη επαφή με τους πατέρες τους έπαιζαν πιο πολύ όταν ήταν μαζί με ένα φίλο τους, αλλά δεν είναι απόλυτα εξοικειωμένα στο να είναι μαζί με άλλα παιδιά. Αυτό σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στο γεγονός ότι τα παιδιά αρχίζουν σε πολύ νεαρή ηλικία να προσδιορίζουν τις τάσεις της εμπιστοσύνης και να σχηματίζουν τα κοινωνικά τους στυλ(Metcalf, 2013).

 

Η ανάπτυξη στον κοινωνικό τομέα που μπορεί να έχει ένα παιδί από τόσο νωρίς, δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να επηρεάζεται από διάφορα αρνητικά πρότυπα που μπορεί να υπάρχουν στο περιβάλλον του. Όταν οι πατέρες το αναγνωρίσουν αυτό, μπορούν να καθοδηγήσουν τα παιδιά τους να λάβουν τις επιρροές του περιβάλλοντός τους με θετικό τρόπο. Η καθοδήγηση του πατέρα θα βοηθήσει τα παιδιά να επιτύχουν ένα υψηλότερο επίπεδο κοινωνικής σταθερότητας (Πατέρα & Τσιλιμένη, 2012).

 

Ακόμη, η κοινωνική ανάπτυξη του παιδιού από τον πατέρα μπορεί να επιτευχθεί, την ώρα του ύπνου, γιατί συνήθως τα παιδιά την νύχτα είναι πιο ήρεμα και υπάρχει μια ευκαιρία οι πατέρες να έχουν πιο ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά. Απλά πράγματα όπως η ανάγνωση ενός βιβλίου η ενθάρρυνση του παιδιού να διηγηθεί τα γεγονότα της ημέρας παρέχουν τη δυνατότητα να κάνουν ένα παιδί να αισθάνεται πιο ασφαλείς, ενώ συγχρόνως η σχέση πατέρα-παιδιού αποκτά σταθερές βάσεις. Όταν τα παιδιά μαθαίνουν να σέβονται και να αγαπούν τους γονείς τους, είναι πιο πρόθυμα να επικοινωνούν και να αποδεχθούν την καθοδήγηση που θα λάβουν αργότερα στη ζωή τους. Οι γονείς, με τη σειρά τους, πρέπει να σέβονται τα παιδιά τους για την κοινωνική ωριμότητά τους. Ο αμοιβαίος σεβασμός προάγει την ευαισθησία και την κατανόηση προς τους άλλους και διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στο πόσο καλά τα παιδιά είναι σε θέση να συνεργαστούν με άλλους σε όλες τις πτυχές της ζωής τους (Metcalf, 2013).

 

Ο ρόλος του πατέρα στην γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού

Η ανάπτυξη της γλώσσας είναι ζωτικής σημασίας για την κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Οι γονείς μπορούν να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη της γλώσσας με πολλούς τρόπους από την πρώιμη παιδική ηλικία. Παρέχοντας στο παιδί ένα γλωσσικό περιβάλλον πλούσιο σε ερεθίσματα, αναπτύσσει το λεξιλόγιο του άλλα και την νοημοσύνη του και κατανοεί ότι η γλώσσα μπορεί να αποδοθεί όχι μόνο τον προφορικό λόγο αλλά και με τον γραπτό λόγο. Μέσου του γραπτού λόγου το παιδί παρατηρεί τα σύμβολα, προσπαθεί να μιμηθεί τα διάφορα σύμβολα και να τα αναδιατυπώσει μόνο του (Χρηστίδης, 2002).

 

Η ανάπτυξη της γλωσσικής ικανότητας είναι η διαδικασία με την οποία τα παιδιά αρχίζουν να καταλαβαίνουν και να κατανοούν τη χρήση της γλώσσας κατά την πρώιμη παιδική ηλικία. Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι η ανάπτυξη της γλώσσας ξεκινά πριν ακόμη από την γέννηση του παιδιού, το έμβρυο είναι σε θέση να προσδιορίσει τα σχήματα λόγου και τον ήχο της φωνής της μητέρας του. Από την ηλικία των τεσσάρων μηνών, τα βρέφη είναι σε θέση να διακρίνουν τους ήχους, ακόμα και να διαβάζουν τα χείλη.

 

Τα βρέφη μπορούν να διακρίνουν τους ήχους ομιλίας από όλες τις γλώσσες του κόσμου. Ωστόσο, η ικανότητα αυτή εξαφανίζεται περίπου στην ηλικία των 10 μηνών και τα παιδιά αρχίζουν να αναγνωρίζουν μόνο τους ήχους ομιλίας της μητρικής τους γλώσσας. Όταν ένα παιδί φτάσει στην ηλικία των 3 ετών το λεξιλόγιο του θα αποτελείται από 3000 λέξεις και θα μπορεί να συντάξει μικρές προτάσεις. Σε γενικές γραμμές τα κορίτσια αναπτύσσουν τη γλώσσα με ταχύτερο ρυθμό από ό, τι τα αγόρια. Περισσότερο από κάθε άλλη πτυχή της ανάπτυξης, η γλωσσική ανάπτυξη αντανακλά την αύξηση και ωρίμανση του εγκεφάλου. Μετά την ηλικία των πέντε ετών γίνεται πολύ πιο δύσκολο για τα περισσότερα παιδιά να μάθουν τη γλώσσα (Βογινδρούκας κ.α., 2008).

 

Οι γονείς συμβάλουν στην ανάπτυξη των γλωσσικών δεξιοτήτων του παιδιού με τον πρωταρχικό "δεσμό" που έχουν με το νεογέννητο τους και με το πώς απαντάνε στις ανάγκες και στα συναισθήματα του βρέφους. Οι γονείς απαντάνε, συνήθως, στις ανάγκες του παιδιού τους με την ομιλία, με χαμόγελα, με το τραγούδι και με το να αγκαλιάζουν το παιδί. Έτσι το παιδί νιώθει ότι γύρω του επικρατεί ένα κλίμα ασφάλειας. Τα ασφαλή βρέφη αρχίζουν σύντομα να απαντάνε στους γονείς πρώτα με χαμόγελα πρώτες λέξεις τους. Με την υποστήριξη των γονιών τους, τα βρέφη αρχίζουν να μαθαίνουν την τέχνη της συνομιλίας (Χρηστίδης, 2002).

Παλιά θεωρούσαν ότι η μητέρα είχε τον πρωταρχικό ρόλο στην ανάπτυξη και στη φροντίδα του παιδιού. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι ο ρόλος του πατέρα είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη ενός παιδιού. Ένας πατέρας που έχει ενεργό ρόλο στη ζωή του παιδιού και ασχολείται μαζί του σε σταθερή βάση, προσφέρει στο παιδί εποικοδομητικά ερεθίσματα, και ταυτόχρονα διευρύνει τις γνωστικές ικανότητές του σε διάφορα θέματα που αφορούν το παιδί (Popenoe, 1999).

 

Μια νέα μελέτη που διεξήχθη στην Βόρεια Καρολίνα για την ανάλυση των γλωσσικών ικανοτήτων των παιδιών, είχε δείγμα από 92 οικογένειες και το δείγμα των παιδιών από αυτές τις οικογένειες ήταν 120 παιδιά με ηλικία από ενός έτους έως τριών χρονών. Οι ερευνητές βιντεοσκόπησαν τα ζεύγη των γονέων και τα παιδιά τους στα σπίτια τους, κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Τα παιδιά των οποίων οι πατέρες χρησιμοποιούσαν πιο ποικιλόμορφο λεξιλόγιο είχαν μεγαλύτερη ανάπτυξη της γλώσσας, όταν ξανά δοκιμάστηκαν μετά από ένα χρόνο. Ωστόσο, το λεξιλόγιο των μητέρων δεν επηρέασε σημαντικά τις γλωσσικές δεξιότητες του παιδιού. Οι ερευνητές διαπίστωσαν, επίσης, ότι, σύμφωνα με προηγούμενες έρευνες, το επίπεδο εκπαίδευσης των γονέων είχε σημαντικό αντίκτυπο στις γλωσσικές ικανότητες των παιδιών (Pancsofar & Vernon-Feagans, 2006).

 

Το 2010 στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής πραγματοποιήθηκε μια μελέτη και το δείγμα της προερχόταν από οικογένειες με χαμηλό εισόδημα. Σε όλες τις οικογένειες υπήρχαν και οι δύο γονείς και το αντιπροσωπευτικό δείγμα ήταν 1.292 βρέφη. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης που είχαν σχέση με το μορφωτικό επίπεδο του πατέρα και το λεξιλόγιο που χρησιμοποιεί, δείχνουν ότι όταν ο πατέρας χρησιμοποιεί ένα πιο διαφοροποιημένο λεξιλόγιο στις αλληλεπιδράσεις με το παιδί του, τα παιδιά είχαν πιο προηγμένες δεξιότητες και επικοινωνία στους 15 μήνες ζωής και πιο προηγμένη εκφραστική γλωσσική ανάπτυξη στην ηλικία των 36 μηνών, στην ηλικία των 36 μηνών τα παιδιά μπορούν να μάθουν να χρησιμοποιούν σωστά την μητρική γλώσσα τους. Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι όταν ο πατέρας βοηθάει το παιδί στην γλωσσική ανάπτυξη, στην ηλικία των 6 μηνών, το παιδί δυόμιση χρόνια αργότερα είναι σε θέση να κατανοεί καλύτερα την χρήση της γλώσσας (Pancsofaretal, 2010).

 

Ο ρόλος του πατέρα στην διαμόρφωση της συμπεριφοράς του παιδιού

Μέχρι πρόσφατα, ο ρόλος του πατέρα στην οικογένεια και ειδικά στην ανάπτυξη του παιδιού, θεωρούνταν δευτερεύουσας σημασίας. Ίσως, γιατί υπήρχε η πεποίθηση ότι η επίδρασή του έχει μικρότερη σημασία από εκείνη της μητέρας. Σήμερα, είναι σαφές ότι η αλληλεπίδραση πατέρα-παιδιού είναι πολύ σημαντική και επηρεάζει θετικά ή αρνητικά την προσωπικότητα του παιδιού. Συνήθως ο πατέρας είναι αυτός ο οποίος εδραιώνει στην ψυχή του παιδιού το συναίσθημα της ασφάλειας. Θεωρείται ο προστάτης και ο υπερασπιστής της οικογένειας. Για πολύ καιρό οι θεωρητικοί της ψυχολογίας αγνόησαν το ρόλο του πατέρα στην οικογένεια και ειδικά στην ανάπτυξη του παιδιού. Ίσως γιατί πίστευαν ότι η επίδραση του έχει μικρότερη σημασία από εκείνη της μητέρας (Στεργιοπούλου, 2010).

 

Σήμερα η επιστήμη της ψυχολογίας μας λέει ότι η αλληλεπίδραση πατέρα- παιδιού είναι πολύ σημαντική και επηρεάζει θετικά ή αρνητικά την προσωπικότητα του παιδιού. Το 50% των χωρισμένων πατεράδων καταλήγουν να έχουν χάσει την ουσιαστική επαφή με τα παιδιά τους. Κάποιοι διακόπτουν κάθε επικοινωνία, άλλοι διατηρούν μια εθιμοτυπική σχέση, ίσως αυτή που έχει επιβάλλει το Δικαστήριο. Με τον τρόπο αυτό το μήνυμα που στέλνει στο παιδί είναι ότι δεν αξίζει το χρόνο του και την προσοχή του. Ένα μήνυμα που με επιείκεια θα χαρακτηρίζαμε "τραυματικό" και όταν το παιδί είναι αγόρι η κατάσταση επηρεάζει αποφασιστικά την ψυχή του παιδιού (Parke, 1987).

 

Αρχικά, όλα τα βρέφη βιώνουν μια ενότητα με τη μητέρα τους, η οποία ικανοποιεί τις ανάγκες τους πρόθυμα και με ευαισθησία. Η μητέρα στους πρώτους αυτούς μήνες είναι σημαντικός παράγοντας διαμόρφωσης της προσωπικότητας του ανθρώπου. Ο πατέρας πρέπει να αποδεχτεί αυτή τη σχέση και αργότερα με την παρουσία του στο πλάι της γυναίκας του, να ξεκινήσει της προσπάθειες ανεξαρτητοποίησης του βρέφους από τη σχέση προσκόλλησης με τη μητέρα, προκειμένου η σχέση αυτή να μην λάβει παθολογικά χαρακτηριστικά και να μην γίνει η αιτία ψυχολογικών προβλημάτων στη μετέπειτα ενήλικη ζωή (Berk, 2002).

 

Η πατρότητα είναι το ίδιο ευχάριστη και απαραίτητη στο παιδί με τη μητρότητα. Το ίδιο το παιδί αισθάνεται ιδιαίτερη ικανοποίηση όταν δέχεται τις φροντίδες του πατέρα του, ενώ ταυτόχρονα πολλοί πατέρες χαρακτηρίζουν τη συγκίνηση που λαμβάνουν από τις αντιδράσεις των παιδιών τους, σαν ένα από τα πιο μεγάλα πλεονεκτήματα του να είναι κανείς πατέρας (Berk, 2002).

 

Ο πατέρας που συμπεριφέρεται απέναντι στο παιδί του με στοργή και φροντίδα συμβάλλει σημαντικά στην ευτυχία και την ψυχική ισορροπία του παιδιού του. Μεταξύ άλλων, η σεξουαλική ταυτότητα του παιδιού εξαρτάται σε ένα μεγάλο βαθμό από τη στάση του πατέρα. Όταν ο πατέρας απουσιάζει, παρατηρείται έλλειψη ανδρικού προτύπου και το παιδί καλείται να ανακαλύψει από μόνο του την έννοια της ανδρικής του ταυτότητας. Αυτό έχει ως συνέπεια τα αγόρια να γίνονται ευάλωτα στη μίμηση αρνητικών στερεοτύπων ανδρικών συμπεριφορών, όπως αυτές διαμορφώνονται στα πλαίσια της εκάστοτε κοινωνίας (σκληρές, επιθετικές και βίαιες συμπεριφορές) και οι οποίες θα στέκονται εμπόδιο στη μελλοντική σχέση τους με το άλλο φύλο (Parke, 1987).

 

Υπάρχουν μερικές αντιλήψεις ότι, κατά την διάρκεια της βρεφικής ηλικίας, η συμπεριφορά του πατέρα δεν επηρεάζει αυτή του παιδιού και ότι το παιδί έχει ανάγκη από τον πατέρα του σε πιο μεγάλη ηλικία. Αυτή η αντίληψη είναι τελείως λανθασμένη. Η καλή θετική σχέση μεταξύ πατέρα και βρέφους από τον πρώτο μήνα της ζωής του παιδιού, επιτρέπει την εμφάνιση λιγότερων προβλημάτων συμπεριφοράς στα παιδιά στην ηλικία ενός έτους και ασφαλώς και αργότερα (Berk, 2002).

 

Το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης δημοσίευσε στην Επιθεώρηση Παιδοψυχολογίας και Ψυχιατρικής, τα αποτελέσματα της έρευνάς του, σύμφωνα με τα οποία αποδεικνύεται ότι η θετική επίδραση του πατέρα συμβάλει θετικά στην ανάπτυξη της συμπεριφοράς, στα βρέφη.

 

Ο Paul Ramchandani (βρέθηκε στο Domoney et.al, 2013), επικεφαλής της έρευνας, τονίζει ότι τα παιδιά των οποίων οι πατέρες είχαν περισσότερη επαφή μαζί τους εμφάνιζαν λιγότερα προβλήματα συμπεριφοράς. Αντίθετα τα παιδιά των οποίων οι πατέρες τους ήταν, απόμακροι, χαμένοι στην δουλειά και στις σκέψεις τους και δεν αφιέρωναν χρόνο για τα παιδιά τους, παρουσίασαν αρκετά προβλήματα συμπεριφοράς. Οι ερευνητές απευθύνθηκαν σε δυο βρετανικά μαιευτήρια και ερωτήθηκαν 192 οικογένειες για την συμπεριφορά των παιδιών, όταν ήταν τριών μηνών και μετά στην ηλικία του ενός έτους. Στη συνέχεια διαχώρισαν την προβληματική συμπεριφορά των παιδιών σε τρεις κατηγορίες: αντιδραστικά, επιθετικά και υπερκινητικά. Η επίδραση του πατέρα στα αγόρια ήταν σαφώς πολύ πιο σημαντική από ότι στα κορίτσια. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι τα αγόρια από πολύ μικρή ηλικία είναι πιο δεκτικά στο να επηρεαστούν από τον πατέρα τους. Ο Paul Ramchandaniείναι επιφυλακτικός, γιατί ο μηχανισμός αυτός δεν έχει ακόμη εξηγηθεί. Μπορεί να οφείλεται στην κακή σχέση του ζευγαριού, ή να δείχνει μία γενική έλλειψη επίβλεψης ή φροντίδας, στην οποία το παιδί αντιδρά με μία διαταραγμένη συμπεριφορά.

 

 Μην ξεχνάμε βέβαια, ότι μέχρι τώρα, η πλειοψηφία των ερευνών αφορούσαν κυρίως το ρόλο των μητέρων κατά την πολύ μικρή παιδική ηλικία.Αναμφισβήτητα, όμως, τα αποτελέσματα όλο και περισσοτέρων ερευνών αποδεικνύουν ότι η θετική παρέμβαση και των δύο γονιών από νωρίς έχει θετική επίδραση στην ανάπτυξη και την συμπεριφορά του παιδιού (Domoney,et. al, 2013).

 

Μια άλλη μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Pediatrics και συμμετείχαν 31.663 παιδιά μαζί με τους γονείς τους, διεξήχθη στη Νορβηγία. Οι πατέρες και οι μητέρες ρωτήθηκαν σχετικά με την ψυχική υγεία τους, όταν οι εγκυμοσύνες ήταν στους τέσσερις ή πέντε μήνες εγκυμοσύνης. Στη συνέχεια, οι γονείς παρείχαν πληροφορίες για την κοινωνική, συναισθηματική και συμπεριφορική ανάπτυξη των παιδιών τους στην ηλικία των 3 ετών. Συνολικά, το 3% των πατέρων ανέφεραν υψηλά επίπεδα ψυχολογικής δυσφορίας. Οι ερευνητές εντόπισαν μια μικρή θετική συσχέτιση ανάμεσα στην ψυχολογική δυσφορία στους πατέρες και στα προβλήματα συμπεριφοράς των παιδιών τους όπως, συναισθηματικές δυσκολίες, και την κοινωνική λειτουργία. Οι συσχετίσεις αυτές συνεχίστηκαν ακόμα και μετά τον έλεγχο για πιθανούς αγχωτικούς παράγοντες. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης δείχνουν ότι η ψυχική υγεία του πατέρα είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη των παιδιών, ενώ η παραδοσιακή άποψη που επικρατεί είναι ότι ο κίνδυνος να εμφανίσουν τα παιδιά ψυχολογικά προβλήματα, οφείλεται στα ψυχολογικά προβλήματα που μπορεί να έχει η μητέρα.

 

Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, τα παιδιά των οποίων οι πατέρες σημείωσαν ιδιαίτερη ψυχολογική δυσφορία, κατάθλιψη και άγχος στην 17ηή 18οεβδομάδα της κύησης του μωρού, τα παιδιά στην ηλικία των 3 ετών είχαν υψηλότερα επίπεδα συναισθηματικής νοημοσύνης και προβλήματα συμπεριφοράς. Είναι η πρώτη φορά που η πατρική ψυχική υγεία είναι τόσο άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανάπτυξη της παιδικής ηλικίας όταν το παιδί βρίσκεται ακόμη στη μήτρα. Ερευνητές έχουν καταλάβει εδώ και καιρό την άμεση σύνδεση μεταξύ της ψυχικής κατάστασης της μητέρας και του αγέννητου μωρού της, αλλά πλέον είναι σε θέση να εισαγάγουν και τον πατέρα σε αυτήν την εξίσωση (Assmus, et.al, 2013).

 

 

Η συμβολή του πατέρα στην ανάπτυξη της συνείδησης του φύλου

Η συμβολή του πατέρα είναι σημαντική όσον αφορά το φύλο του παιδιού και τη διαμόρφωση της ταυτότητας του παιδιού αργότερα. Επίσης, το φύλο του βρέφους επηρεάζει την αλληλεπίδραση πατέρα – βρέφους και τη μεταξύ τους σχέση.

 

Συνάμα, η συμπεριφορά του πατέρα είναι διαφορετική απέναντι στους γιους απ’ ότι στα κορίτσια. ∆εν αδιαφορούν οι πατέρες για τα κορίτσια τους, απλώς έχουν την τάση, όπως βρέθηκε από έρευνες, να αλληλεπιδρούν διαφορετικά με τα αγόρια. Πιο συγκεκριμένα, αφιερώνουν περισσότερο χρόνο μαζί με τα αγόρια στο παιχνίδι, στη φροντίδα και τους μιλούν περισσότερο. Ακόμη και στη διατροφή, οι πατέρες κάνουν περισσότερες προσπάθειες με τα αγόρια απ’ ότι με τα κορίτσια, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι η αγάπη τους διαφέρει. Αντίθετα, οι μητέρες φαίνεται να απασχολούνται περισσότερο με τις κόρες τους. Απ’ την άλλη μεριά, οι πατέρες τείνουν να συμπεριφέρονται πιο στοργικά και πιο τρυφερά στις κόρες, γιατί τις θεωρούν πιο ευαίσθητες (Arni, 1997).

 

Ο συγκεκριμένος τρόπος συμπεριφοράς συμβάλλει στη διαμόρφωση των ρόλων των δυο φύλων. Πιο συγκεκριμένα, βοηθούν τους γιους τους να αναπτυχθούν περισσότερο σωματικά και πνευματικά και τις κόρες τους να αναπτύξουν τη θηλυκότητά τους. Βέβαια, η συμπεριφορά του πατέρα απέναντι στο γιο ή στην κόρη του εξαρτάται και από το πολιτισμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο μεγάλωσε και από τις προσωπικές αξίες του κάθε πατέρα όσον αφορά το φύλο (Parke, 1987).

 

Οι πατέρες είναι αυτοί που παίζουν το σημαντικότερο ρόλο στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς του παιδιού σύμφωνα με το φύλο του. Περισσότερο σημαντική είναι η παρουσία του πατέρα στο σπίτι για το αγόρι. Όσο μικρότερο σε ηλικία είναι το αγόρι τόσο περισσότερο χρειάζεται το πρότυπο του πατέρα. Όταν ο πατέρας απουσιάζει αφού το αγόρι συμπληρώσει το πέμπτο σχεδόν έτος της ηλικίας του, τόσο λιγότερες θα είναι οι συνέπειες της απουσίας του, αφού θα έχει φτάσει στην ηλικία όπου έχει διαμορφώσει την ταυτότητα του φύλου του. Ακόμη πιο αρνητικές είναι οι συνέπειες για το αγόρι όταν απουσιάζει ο πατέρας και δεν υπάρχει κάποιο άλλο αρσενικό πρότυπο γύρω του, όπως κάποιος αδελφός ή θείος. Επίσης, μπορεί ο πατέρας να είναι παρών, αλλά να απουσιάζει ψυχικά. Οι πατέρες πρέπει να δείχνουν στοργή και αγάπη. Η ζεστασιά και η στοργή τους είναι ιδιαίτερα σημαντική και παίζουν ρόλο στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς του φύλου του παιδιού. Ακόμη και η συμπεριφορά του ίδιου του πατέρα μέσα στο σπίτι και η σχέση του με τη σύζυγό του μπορούν να επηρεάσουν ανάλογα με το αν το φύλο του παιδιού είναι αγόρι ή κορίτσι, επειδή το παιδί διαμορφώνει την προσωπικότητα του από τα ερεθίσματα που λαμβάνει από το περιβάλλον του (Parke, 1987).

 

Όταν ο πατέρας δεν υπάρχει ως ενεργό πρότυπο στη ζωή της κόρης του και απών, οι αρνητικές συνέπειες είναι ίδιες με αυτές για τους γιούς. Όπως είναι συναισθηματικά απαραίτητοι στους γιους, το ίδιο είναι και στις κόρες. Η αυτοεκτίμηση του κοριτσιού εξαρτάται από τη στάση και τη συμπεριφορά του πατέρα τόσο απέναντι στην κόρη όσο και απέναντι στην μητέρα της. Η κόρη μαθαίνει έμμεσα από τη συμπεριφορά του πατέρα της στη σχέση του με τη σύζυγο, αφού το κορίτσι σε κάποια ηλικία ταυτίζεται με τη μητέρα του (Χουντουμάδη, 1998).

 

 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ:

https://www.alphatv.gr/show/odigos-kalis-zois/?vtype=player&vid=40157&showId=927&year=2019