Ο Νάρκισσος κατά την μυθολογία, ήταν ένας ωραίος νέος από την Βοιωτία. Κάποια μέρα καθισμένος κοντά σε μια πηγή, είδε το πρόσωπό του στα νερά. Γοητεύτηκε από την εικόνα του που καθρεφτιζόταν στο νερό και θέλησε, βουτώντας το χέρι του μέσα στην πηγή, να τη αιχμαλωτίσει. Επειδή όμως παρά τις προσπάθειές του δεν το κατόρθωνε, παρέμεινε στη θέση αυτή αυτοθαυμαζόμενος, μέχρι που πέθανε. Ο Ναρκισσισμός στην ψυχολογία, είναι μια διαταραχή της προσωπικότητας που έχει να κάνει με την αλαζονική συμπεριφορά και την ανάγκη για ένα συνεχές θαυμασμό από τον περίγυρο. Τα άτομα που πάσχουν από ναρκισσιστική διαταραχή, θεωρούν ότι ο κόσμος περιστρέφεται γύρω από το άτομό τους. Είναι εγωκεντρικά, απαιτητικά και χειριστικά. Οι νάρκισσοι επιδιώκουν την άμεση φήμη και επιζητούν συνεχώς την προσοχή και τον θαυμασμό των άλλων. Όμως δεν πρέπει να μπερδεύουμε το ναρκισσισμό με τα άτομα που έχουν αυτοπεποίθηση. Τα άτομα με αυτοπεποίθηση έχουν την αίσθηση της ταπεινότητας, σε αντίθεση με τους νάρκισσους, που κατατρέχονται από αλαζονεία. Θα πρέπει να επισημανθεί, ότι οι νάρκισσοι, εάν αισθανθούν ότι κινδυνεύει η επίπλαστη εικόνα τους, μπορούν να γίνουν επιθετικοί. Η καθημερινότητα τους μπορεί να τους οδηγήσει σε μεγάλα ρίσκα και σε καταστροφικές αποφάσεις. Αλλά πιά είναι τα κυριότερα χαρακτηριστικά ενός νάρκισσου; -Ένας νάρκισσος, αντιδρά στην κάθε κριτική με θυμό. -Εκμεταλλεύεται τους άλλους για να πετύχει τους στόχους του. -Υπερβάλλει για τα ταλέντα του και για τα κατορθώματα του. -Απαιτεί ξεχωριστή και ευνοϊκή μεταχείριση από τους άλλους. -Επιζητεί και θέλει να μονοπωλεί την προσοχή του περιβάλλοντος. -Είναι ιδιαίτερα παραπλανητικός και έχει την τάση να γοητεύει τους άλλους προσχηματικά. Με πιο απλοϊκό τρόπο, είναι ο άνθρωπος που φορά μόνιμα μία μάσκα-προσωπείο, ενώ εμφανίζει ένα ψευδές προφίλ προσωπικότητας. Εύκολα μπορεί να οδηγηθεί σε όλες τις μορφές κακοποίησης (λεκτική, σωματική, ψυχική, σεξουαλική) προκειμένου να αιχμαλωτίσει το θύμα του σε αιώνιο έλεγχο. Τα αίτια για αυτή τη διαταραχή της προσωπικότητας είναι πολλά. Τα γονίδια φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο, αλλά κυρίως ρόλο παίζει το κοινωνικό - οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο έχει μεγαλώσει το άτομο. Εκτός όμως από τον συνήθη ναρκισσισμό, υπάρχει και ο “κακοήθης ναρκισσισμός”, που περιγράφει ο Όττο Κέρνμπεργκ, ένας καθηγητής ψυχιατρικής και ψυχαναλυτής στις ΗΠΑ. Στο βιβλίο του “Οριακές καταστάσεις και παθολογικός ναρκισσισμός”, περιγράφει τον παθολογικό και τον κακοήθη ναρκισσισμό. Δηλαδή την οριακή κατάσταση που αγγίζει τα όρια της ψυχοπαθολογίας και που αφορά άτομα, που όχι μόνο πάσχουν από ναρκισσισμό, αλλά προσπαθούν να απαξιώσουν άλλα άτομα για να στηρίξουν το εύθραυστο «Εγώ» τους. Πρόκειται, για την κατηγορία του ναρκισσιστή που θα μπορούσε να οδηγηθεί σε εγκληματική πράξη, όταν νιώσει ότι απειλείται και υπάρχει ο κίνδυνος να αποκαλυφθεί το αληθινό του προφίλ, προκειμένου να καθυποτάξει το θύμα του σε νεκρική πλέον σιωπή, χωρίς καμία ένδειξη μεταμέλειας και συνειδητότητας της σοβαρότητας της πράξης του. Στην κατηγορία αυτή, δηλαδή του κακοήθους ναρκισσισμού, μπορούμε να κατατάξουμε άτομα από όλες τις κοινωνικές ομάδες, όπως π.χ. τον χώρο της επιστήμης, της πολιτικής και της τέχνης. Υπάρχουν δύο είδη ναρκισσιστών. Μία κατηγορία με μεγάλη ποικιλία από ναρκισσιστές και οι κακοήθεις ναρκισσιστές, μία ολόκληρη κατηγορία από μόνοι τους. Είναι ατυχές το γεγονός ότι αποκαλούνται με το ίδιο όνομα, επειδή είναι τόσο διαφορετικές μεταξύ τους όσο η νύχτα από την μέρα. Αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι ένας κακοήθης ναρκισσιστής είναι απλώς μια ακραία μορφή ναρκισσιστή. Ως εκ τούτου έχουν την ιδέα ότι ο ναρκισσισμός είναι μια ψυχική ασθένεια που υπάρχει σε ποικίλους βαθμούς σοβαρότητας. Στην πραγματικότητα, πολλοί πηγαίνουν παραπέρα και υποστηρίζουν ότι η ψυχοπάθεια είναι απλά μία ακόμη διαβάθμιση σε σοβαρότητα πιο πάνω από τον κακοήθη ναρκισσισμό. Αλλά αυτή είναι εσφαλμένη σκέψη. Γιατί τότε είσαι απλά ένας ναρκισσιστής μέχρι να σε πιάσουν και να καταδικαστείς για ένα βίαιο έγκλημα που ενέχει σωματική βία, σωστά; Όπως ισχυρίζεται ο Δρ Robert Hare, η συντριπτική πλειοψηφία των ψυχοπαθών ποτέ δεν διαπράττουν ένα σωματικά βίαιο έγκλημα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι απολύτως ικανοί να το διαπράξουν οποιαδήποτε στιγμή μπουν στον πειρασμό και να νομίζουν ότι μπορούν να την γλυτώσουν. Αυτό που μετράει είναι το τι εναι ΙΚΑΝΟΙ να διαπράξουν αυτοί οι άνθρωποι, και ότι ποτέ δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε. Στην πραγματικότητα, ποτέ δεν ξέρεις τι εμείς οι ίδιοι είμαστε ικανοί να κάνουμε φτάνοντας στα άκρα, μέχρι να ανακαλύψουμε ότι φτάσαμε στα άκρα. Ο καθένας έχει ένα ορισμένο ποσοστό ναρκισσισμού ως χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς του. Είναι απαραίτητο. Είναι υπεύθυνο για την αγάπη του εαυτού και το ένστικτό μας για αυτοσυντήρηση. Οι άνθρωποι που αποκαλούμε “ναρκισσιστές ” είναι συνήθως άνθρωποι που έχουν διογκωμένη αυτοεκτίμηση. Σχετικά με έναν κακοήθη ναρκισσιστή, δεν υπάρχει περίπτωση να ανταποκριθεί ανθρωπίνως, εκτός και αν υπάρχει ακροατήριο για να προβεί σε μια ευγενικώς ανθρωπιστική πράξη, παίζοντας θέατρο. Ο κακοήθης ναρκισσιστής δεν είναι κανένας από την ποικιλία στον κήπο με τους ναρκισσιστές. Ο ναρκισσισμός του κακοήθους ναρκισσιστή δεν είναι απλά ένα χαρακτηριστικό προσωπικότητας. Έχει μια διαταραγμένη προσωπικότητα, δυσλειτουργική. Ο κακοήθης ναρκισσιστής είναι ένα ΑΡΝΗΤΙΚΟΣ ναρκισσιστής. Νομίζει ότι μπορεί να αποκτήσει μεγαλείο με αρνητικό τρόπο. Αφαιρώντας το από τους άλλους. Ως εκ τούτου, πιστεύει πως θα δοξάσει τον εαυτό του μειώνοντας εσάς. Πιστεύει πως θα κερδίσει σεβασμό αρνούμενος οποιονδήποτε σεβασμό σε σας. Πιστεύει πως θα κάνει τον εαυτό σημαντικό με το να σας μεταχειρίζεται σαν σκουπίδι. Καλυτερεύει την υπόληψή του καταστρέφοντας την δική σας. Σκέφτεται πως όλη την σκέψη, το σεβασμό, την αγάπη, την προσοχή, την αξία, και την εκτίμηση που σας έκλεψε ανηκούν σε αυτόν τώρα. Με άλλα λόγια, ο κακοήθης ναρκισσιστής είναι ένας ηθικός κανίβαλος (ένα σύμβολο για τη ζωή και τον πόνο). Επομένως, το να πληγώνουν τους ανθρώπους δεν είναι κάτι που οι κακοήθεις ναρκισσιστές κάνουν τυχαία: αυτό είναι ο τρόπος που ζουν. Με άλλα λόγια, δεν είναι μόνο ελαφρώς διαταραγμένοι, είναι σοβαρά διαταραγμένοι, ανεξάρτητα με το πόσο καλοί είναι στο να προσποιούνται τους φυσιολογικούς δημοσίως, ενώ συνήθως πρόκειται για ανθρώπους υπεράνω υποψίας και πολλές φορές ενός ανώτερου μορφωτικού, επαγγελματικού και κοινωνικού υποβάθρου. Το πορτρέτο του ναρκισσιστή και του κακοήθη ναρκισσιστή. Η ομοιότητα είναι καθαρά επιφανειακή από το γεγονός ότι και οι δύο είναι συχνά (αλλά όχι πάντα) αλαζονικοί ή ακόμα και υπεροπτικοί. Και οι δύο είναι αδιάφοροι για τους άλλους. Αλλά εκεί τελειώνει και η ομοιότητά τους. Ο ναρκισσιστής δεν έχει καμία κακοήθεια μέσα του. Ένας κακοήθης ναρκισσιστής δεν έχει πραγματικά διογκωμένη αυτοεκτίμηση. Ζει μέσα στον τρόμο των στιγμών αυτογνωσίας, έτσι ώστε να την αγνοεί όμως. Είναι ένα μικρό παιδί που παίζει το παιχνίδι ” ΥΠΟΚΡΙΝΟΜΑΙ” (αυτό που τα παιδιά εφευρίσκουν έναν φανταστικό φίλο-εαυτό) ντυμένος με τα ρούχα του μπαμπά. Στην πραγματικότητα απεχθάνεται τον εαυτό του. Τόσο πολύ που δεν θα μάθει καν τον αληθινό εαυτό του. Η προσπάθεια συγκάλυψης και η ψυχραιμία των δραστών - ναρκισσιστών, σε αυτά τα εγκλήματα εξουσίας, επιβεβαιώνει τα χαρακτηριστικά της ψυχοπαθητικής διαταραχής προσωπικότητας, της απουσίας ενοχών, της απόλυτα χειριστικής συμπεριφοράς και της ανικανότητας των ατόμων αυτών να νιώσουν ενσυναίσθηση, να μπουν στη θέση του άλλου και να κατανοήσουν τις αυτονόητες ανθρώπινες ανάγκες, ακόμα και των ίδιων τους των παιδιών. Η γυναικοκτονία από το σύζυγο της γυναίκας είναι μια βαριά εγκληματική συμπεριφορά, που συχνά υποκρύπτει μια βαριά κακοήθη, ναρκισσιστική προσωπικότητα. Ένας άνθρωπος που σκοτώνει τη γυναίκα του και μητέρα του παιδιού του, είναι αυτονόητο ότι δεν μπορεί να αγαπά ούτε το παιδί του. Όταν το παιδί αυτό είναι στα πρώτα χρόνια της ζωής και ουσιαστικά οι «ρίζες» του είναι άμεσα συνδεδεμένες με τις «ρίζες» της μητέρας - γιατί το παιδί στα δύο πρώτα χρόνια της ζωής, διανύει τη φάση της «προσκόλλησης», του «δεσμού» (attachment) με τη μητέρα - στο παιδί αυτό «εκριζώνεται» η ψυχική του υγεία και ισορροπία και βιώνει βαθύ τραύμα και σοβαρότατη απώλεια.